Συνθετική αναπαραγωγή συστημάτων οργανικών χρωστικών με συναφή στερεωτικά/συνδετικά μέσα και υποστρώματα: αναλυτική και φασματοσκοπική μελέτη και κωδικοποίηση των συστημάτων

Abstract

In this dissertation, synthetic reproduction of wool and cotton systems of natural organic dyes with relevant mordants was conducted. The systems were subjected to standard wash fastness and light fastness tests and a systemized chromatographic and spectroscopic study of them was attempted, with the application of liquid chromatography-mass spectroscopy and diffuse reflectance spectroscopy. Natural organic dyes studied were madder, cochineal, brazilwood, logwood, turmeric, weld, rhamnus, anchousa and woad, dyes widely used for textile staining in the Mediterranean region since antiquity. For the synthetic reproduction of the systems special procedures were followed as they were described in traditional dyeing recipes. The results occurred from this systemized study were organized into a database and were exploited for the creation of a novel tool of dyeing recipes’ prediction on samples of historic interest, which enables safe estimation of the natural organic dyes and the mordant used for their staining, through the non-destructive method of diffuse reflectance spectroscopy.

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή πραγματοποιήθηκε συνθετική αναπαραγωγή μάλλινων και βαμβακερών συστημάτων φυσικών οργανικών χρωστικών με συναφή στερεωτικά/συνδετικά μέσα, τα οποία υποβλήθησαν σε πρότυπες δοκιμασίες αντοχής στο φως και στις υγρές κατεργασίες και επιχειρήθηκε η συστηματοποιημένη μελέτη τους χρωματογραφικά και φασματοσκοπικά με τις τεχνικές υγρή χρωματογραφία-φασματοσκοπία μάζας και φασματοσκοπία διάχυτης ανάκλασης. Οι φυσικές οργανικές χρωστικές που μελετήθηκαν ήταν το ριζάρι, η αμερικανική κοκκινίλη, το βραζιλιανό και καμπεχιανό αιματόξυλο, ο κουρκουμάς, η ρεζεδά, ο ράμνος, η άγχουσα και η ίσατις, χρωστικές που χρησιμοποιούνταν ευρύτατα για την βαφή υφασμάτων στην περιοχή της Μεσογείου από την αρχαιότητα έως την νεότερη εποχή. Για την συνθετική αναπαραγωγή των συστημάτων τους ακολουθήθηκαν διαδικασίες, όπως αυτές περιγράφονταν σε παραδοσιακές συνταγές βαφής. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την μελέτη των συστημάτων των φυσικών οργανικών χρωστικών οργανώθηκαν σε μία βάση δεδομένων και αξιοποιήθηκαν για την δημιουργία ενός καινοτόμου εργαλείου πρόβλεψης συνταγών βαφής σε δείγματα ιστορικού ενδιαφέροντος, το οποίο επιτρέπει την ασφαλή εκτίμηση της φυσικής οργανικής χρωστικής και του προστύμματος που χρησιμοποιήθηκαν για την χρώση αυτών, μέσω της μη καταστρεπτικής φασματοσκοπικής μεθόδου διάχυτης ανάκλασης.