Ανατομική και μορφομετρική μελέτη της έκφυσης των οπίσθιων μηριαίων μυών

Abstract

The purpose of the current study was to determine and present the anatomy and morphometry of the proximal arise of the hamstring muscles. 41 cadaveric lower limbs from 41 different cadavers and 6 cadaveric lower limbs from 3 cadavers were studied. From a total of 47 cadaveric lower limbs, 18 (38,3%) were left and 29 (61,6%) right, 17 (36,2%) belonged to men and 30 (63,8%) to women. The ages of the cadavers ranged from 60 to 101 years old (mean 81,62 y.o.). Totally, 55 quantitative measurements were calculated on each cadaveric hamstring specimen with the use of an electronic caliper, a metric tape and a transparent goniometer in comparison to the gender, the laterality and the age. The major findings of this study were: The morphology of the proximal arise of the hamstrings differs significantly according to the ratio of the muscle fibers of semitendinosus muscle and the common tendon. This macroscopic differentiation leaded to a classification of the proximal arise for the first time, which consisted of 6 types. This classification was applied with safety on the 84,6% of the cases after MRI control. In 1/3 of the cases the longitudinal axis of semitendinosus muscle and the longitudinal axis of the common tendon in the proximal region are angulated to each other. There is continuation between the sacrotuberous ligament and the common tendon in every case. Most of the times (60%) the axis of the sacrotuberous ligament is located medially to the axis of the common tendon. In the rest of the cases the above axons are aligned. The transverse diameter of the sacrotuberous ligament is significantly 4,31mm wider on its attachment to the ischial tuberosity of the right lower limbs in comparison to the left lower limbs.- The semitendinosous pennation angle is bigger than the pennation angle of long head of the biceps femoris muscle at the distal end of the common tendon. The semitendinosous pennation angle is 4° higher to women than to men. The diameter of the semitendinosous proximal arise on the ischial tuberosity differs from 3mm to 33mm. Its proximity to the ischial tuberosity significantly varies. The semimembranosous muscle is the only muscle who presents muscle fibers to the proximal 5cm of the proximal arise of the hamistring tendons. The tendinous inscription of the semitendinosus muscle is always present. It can be located in the middle of the belly (82,5%), more proximal (15%) or more distal to that (2,5%). The deviation of the common tendon and the autonomy of the semitendinosous and the long head of the biceps femoris muscle is located 1,5cm more distally in right lower limbs in comparison to the left ones. The rotation of the semimembranosous tendon presents significant variation between 18° and 198°. Conclusively, the anatomy of the proximal arise of the hamstring tendons presents a great variety. More anatomical and clinical studies are needed in order to explain the high rate of muscle strains of this region.

Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η καταγραφή της ανατομίας και της μορφομετρίας της έκφυσης των οπίσθιων μηριαίων μυών. Μελετήθηκαν 41 πτωματικά κάτω άκρα, που προέρχονταν από 41 διαφορετικά πτώματα, και 6 πτωματικά κάτω άκρα που προέρχονταν από 3 πτώματα. Από τα συνολικά 47 πτωματικά κάτω άκρα, 18 (38,3%) ήταν αριστερά και 29 (61,6%) δεξιά, ενώ 17 (36,2%) ανήκαν σε άνδρες και 30 (63,8%) σε γυναίκες. Οι ηλικίες των πτωμάτων κυμαίνονταν από 60 έως 101 έτη (Μ.Ο. 81,62 έτη). Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 55 ποσοτικές μετρήσεις πάνω σε κάθε ανατομικό παρασκεύασμα των οπίσθιων μηριαίων μυών με τη χρήση ηλεκτρονικού παχύμετρου ακριβείας, ελαστικής μετρικής ταινίας και διαφανούς γωνιομέτρου και καταγράφηκε η κατανομή τους σε σχέση με το φύλο, την πλευρά και την ηλικία. Τα κυριότερα αποτελέσματα - ευρήματα είναι: Η μορφολογία της έκφυσης των οπίσθιων μηριαίων μυών από το ισχιακό κύρτωμα διαπιστώθηκε ότι διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την αναλογία των μυϊκών ινών του ημιτενοντώδους μυός που εκφύεται άμεσα από το ισχιακό κύρτωμα και της μορφολογίας του κοινού εκφυτικού τένοντα και ταξινομήθηκε για πρώτη φορά σε 6 διαφορετικούς τύπους. H παραπάνω σταδιοποίηση μπορεί να εφαρμοστεί με ασφάλεια στο 84,6% των περιπτώσεων κατά τον έλεγχο με μαγνητική τομογράφία. Ο επιμήκης άξονας του ημιτενοντώδους μυός παρουσιάζει γωνίωση με τον επιμήκη άξονα της έκφυσης του κοινού εκφυτικού τένοντα στο 1/3 των περιπτώσεων. Υπάρχει συνέχεια του μείζονος ισχιοϊερού συνδέσμου με τον κοινό εκφυτικό τένοντα σε κάθε περίπτωση. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων (60%) ο άξονας του μείζονος ισχιοϊερού συνδέσμου εντοπίζεται επί τα εντός του κοινού εκφυτικού τένοντα, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις ο παραπάνω άξονας βρίσκεται στην ίδια ευθεία με τον άξονα του κοινού εκφυτικού τένοντα. Η εγκάρσια διάμετρος του μείζονος ισχιοϊερού συνδέσμου στην κατάφυσή του στο ισχιακό κύρτωμα βρέθηκε ότι στα δεξιά κάτω άκρα είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σύγκριση με τα αριστερά κατά 4,31mm. Η πτεροειδής γωνία του ημιτενοντώδους μυός ήταν αρκετά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη γωνία του δικεφάλου μηριαίου μυός στο ύψος του πέρατος του κοινού εκφυτικού τένοντα. Η πτεροειδής γωνία του ημιτενοντώδους μυός βρέθηκε μεγαλύτερη κατά 4° περίπου στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Το τμήμα του ημιτενοντώδους μυός που εκφύεται άμεσα από το ισχιακό κύρτωμα διαφέρει σημαντικά κατά περίπτωση και κυμαίνεται από 3mm έως 33mm. Επίσης, η απόσταση άμεσης έκφυσης των μυϊκών ινών από το ισχιακό κύρτωμα διαφέρει σημαντικά. Ο ημιτενοντώδης μυς είναι ο μόνος που παρουσιάζει μυϊκές ίνες σε απόσταση 5cm από το ισχιακό κύρτωμα. Η τενόντια εγγραφή του ημιτενοντώδους μυός βρέθηκε να είναι παρούσα σε κάθε περίπτωση, ενώ άλλοτε εντοπίζεται στη μεσότητα της μυϊκής γαστέρας του μυός (82,5%), εγγύτερα (15%) ή απώτερα (2,5%) αυτής. Στα δεξιά κάτω άκρα ο διαχωρισμός τόσο του δικεφάλου μηριαίου (μακρά κεφαλή) όσο και του ημιτενοντώδους μυός από τον κοινό εκφυτικό τένοντα πραγματοποιείται κατά 1,5cm απώτερα συγκριτικά με τα αριστερά. Η περιστροφή της έκφυσης του ημιϋμενώδους μυός γύρω από τον κοινό εκφυτικό τένοντα παρουσιάζει σημαντική διακύμανση από 18° έως 198°. Συμπερασματικά, η έκφυση των οπίσθιων μηριαίων μυών παρουσιάζει πολλαπλές ανατομικές ιδιαιτερότητες και τεράστια ποικιλομορφία. Η ερμηνεία της υψηλής συχνότητας των κακώσεων της περιοχής χρήζει περαιτέρω ανατομικών και κλινικών μελετών.