Πρόταση αναμόρφωσης του αναλυτικού προγράμματος της σχολικής θρησκευτικής αγωγής στο γενικό λύκειο με βάση δεδομένα έρευνας δράσης

Abstract

Αντικείμενο της έρευνας αποτελεί η αξιολόγηση της διδακτικής πρακτικής των θεολόγων εκπαιδευτικών του σημερινού Ελληνικού Ενιαίου Λυκείου, όσο αφορά τη θρησκευτική αγωγή. Μια αξιολόγηση που έχει ως βάση την επικοινωνιακή προσέγγιση που εφαρμόζουν οι διδάσκοντες κατά τη διδασκαλία, με σκοπό τη βελτίωση, τόσο των ίδιων όσο και των Αναλυτικών Προγραμμάτων (στο εξής: ΑΠ), καθώς και των βιβλίων και διδακτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται. Αναφερόμαστε βέβαια σε μια διαμορφωτική και διαρκή αξιολόγηση που συνεπάγεται και προϋποθέτει την κατανόηση και βελτίωση διδακτικών πρακτικών από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν στην έρευνα. Η βελτίωση αυτή επεκτείνεται και σε άλλους παράγοντες της εκπαιδευτικής διαδικασίας: διδάσκοντες, μαθητές, ΑΠ, εγχειρίδια, διδακτικές μεθόδους κ.α. Εν τέλει, σκοπός της έρευνάς μας, καθίσταται η διαμόρφωση μιας πρότασης με τις βασικές αρχές του ΑΠ για τη θρησκευτική αγωγή, που να βελτιώνει τη μαθησιακή διαδικασία. Με την έρευνα αυτή θέλουμε να προτείνουμε την αλλαγή, την αναμόρφωση των υπαρχόντων Αναλυτικών Προγραμμάτων για τη Θρησκευτική Αγωγή (στο εξής: ΘΑ) μέσα από μοντέλα συν-διαχείρισης που να καθιστούν το μάθημα των θρησκευτικών (στο εξής: ΜτΘ) πράξη χειραφέτησης (Habermas, 2006). Η ερευνητική αυτή προσπάθεια αξιολόγησης γίνεται μέσα από μια διαδικασία: - Σκοποθεσίας, - Καθορισμού βασικών αρχών που στηρίζουν τις διδακτικές δραστηριότητες ου σχεδιάζουμε και δοκιμάζουμε, - Συλλογής ενδεικτικού υλικού, τόσο ερευνητικού όσο και εκπαιδευτικού και - Δοκιμής της προτεινόμενης διδακτικής αλλά και ερευνητικής μεθοδολογίας. Η προσπάθεια διερεύνησης, στο πλαίσιο των ποιοτικών μεθόδων έρευνας, αποσκοπεί στην κατανόηση των εκπαιδευτικών πρακτικών αλλά παράλληλα αποτελεί και δράση που βελτιώνει τις μαθησιακές ευκαιρίες. Δε φιλοδοξεί να φτάσει στη διατύπωση κανόνων και γενικεύσεων όσον αφορά τη ΘΑ ή τη διαδικασία αναμόρφωσης των ΑΠ, αλλά θέλει να εξετάσει τα ΑΠ ως σύνθεση έξυπνων προτάσεων που πρέπει να ελεγχθούν, να δοκιμαστούν και να εξελιχθούν μέσα από μια πρακτική που τη διακρίνει η στοχαστικο-κριτική σκέψη. Πρόθεσή μας είναι να σεβαστούμε τις τοπικές μαθησιακές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες, να αποφύγουμε τις γενικεύσεις και να δώσουμε στους διδάσκοντες τη δυνατότητα να πειραματιστούν με το ΑΠ και να το χρησιμοποιήσουν ως βάση για στοχαστική μετατροπή των εκπαιδευτικών τους ιδεών σε εκπαιδευτικές πράξεις. […]