Αιφνίδιος Θάνατος

Abstract

Sudden cardiac death (SCD) has not been investigated specifically in Greece. The aim of this study is to describe the epidemiological characteristics of people dying suddenly out of hospital in a Greek area. In 1990, a population based study was started to detect the cases of people dying suddenly out of hospital (<1 hour of onset of acute symptoms or <6 hours of bein seen alive) in a closed population in Northwest Greece (loannina area: 160.000 inhabitans). During 3½ year period, 241 potential cases aged 30-70 years were identified by monitoring the mortality in the emergency rooms of the two hospitals of the area, the coroner's office and the death certificates from the Govevemment Dept. of Statistics. The diagnosis of SCD was established in 223 (183 men, 40 women) mean age 59 years after visiting the interviewing the relatives and/or the family doctors within 12 days (range 1-28) after the death. SCDs in the study account for 50% of all cardiovascular deaths and is the most common cause of death after neoplasia. The most common place of death was home for 151 cases (68%), and in 174 (78%) cases death occurred while the patients were relaxing or during routine activities. Prodromal symptoms were reported in 57 (26%) cases. The time of day of death showed a circadian variation with a peak in the late morning from 9 to 12 AM. Ninety four (42%) had a prior history of heart disease. 191 cases (86%) occurred in the subgroup of age 50-70 years. The incidence was estimated 9 SCD/10000 citizens/year and 14, 10000/year and 3/10000 for men and women respectively. The incidence and the other characteristics of SCO in Northwest Greece are similar to those described in other industrialized countries. Any intervention for prevention of SCD in the population should focus mostly to men aged 50-70 years old.

Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος (ΑΚΘ) είναι η κύρια αιτία θανάτου στις βιομηχανικές χώρες. Επειδή οι πληροφορίες για τη χώρα μας είναι ελλιπείς, αποφασίσαμε να εκτιμήσουμε το μέγεθος αυτού του προβλήματος στην περιοχή μας. Από τον Ιούνιο του 1990, παρακολουθούμε όλους τους θανάτους που συμβαίνουν στο νομό Ιωαννίνων με σκοπό να εντοπίσουμε τον αριθμό των ατόμων ηλικίας 30-70 χρονών που πεθαίνουν αιφνίδια έξω από το νοσοκομείο (<1 ώρα από την έναρξη των οξέων συμπτωμάτων). Πηγές άντλησης των περιστατικών είναι τα εξωτερικά ιατρεία, το νεκροτομείο και η ανασκόπιση των πιστοποιητικών θανάτου από τη στατιστική υπηρεσία απ' όπου εντοπίσαμε 30, 91 και 102 περιπτώσεις αντίστοιχα, δηλαδή σύνολο 223 περιπτώσεις ΑΚΘ (183 άνδρες, 40 γυναίκες). Σ' όλες τις πιθανές περιπτώσεις ΑΚΘ οριζόταν συνάντηση με συγγενείς του θύματος για συνέντευξη γύρω από τις περιστάσεις του θανάτου. Στα 3½ χρόνια της μελέτης, συνέβησαν 3927 θάνατοι από τους οποίους οι 1081 (27.5%) σε άτομα ηλικίας 30-70 χρονών και από αυτούς οι 671 (62%) συνέβηκαν έξω από το νοσοκομείο. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις ευθύνονταν για 462 (43%) θανάτους και οι νεοπλασίες για 407 (38%) θανάτους. Από τους 299 εξωνοσοκομειακούς καρδιαγγειακούς θανάτους, οι 223 (75%) εμφανίσθηκαν σαν ΑΚΘ. Η επίπτωση υπολογίσθηκε 9/10.000 άτομα/έτος (14/10.000 άνδρες/έτος και 3/10.000 γυναίκες/έτος). Από το σύνολο των ΑΚΘ οι 191 (86%), συνέβηκαν στις ηλικίες 50-70 χρόνων. Το σπίτι [151 (68%) περιπτώσεις] ήταν ο πιο συχνός τόπος θανάτου. Σε 174 (8%) περιπτώσεις ο θάνατος συνέβη ενώ τα άτομα αναπαύονταν ή ασχολούνταν σε συνήθεις δραστηριότητες. Η αιχμή στο χρόνο του θανάτου σημειώθηκε από της 9ης μέχρι της 12ης πρωινής ώρας. Πρόδρομα συμπτώματα αναφέρθηκαν σε 57 (26%) περιπτώσεις ενώ ιστορικό καρδιακής νόσου είχαν 96 (43%) άτομα. Το κάπνισμα, η υπέρταση και η υπερχοληστεριναιμία ήταν οι πιο συχνοί παράγοντες κινδύνου στους άνδρες και η υπερλιπιδαιμία, η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης στις γυναίκες. Οι 38 (70%) από τις 54 καρδιές που ζυγίσθηκαν είχαν βάρος >400γρ. Για τους θανάτους ατόμων ηλικίας 30-70 χρόνων ο ΑΚΘ ευθύνεται σχεδόν για το 50% των καρδιαγγειακών θανάτων και είναι η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τις νεοπλαοίες. Η επίπτωση του ΑΚΘ στη βορειοδυτική Ελλάδα και τα υπόλοιπα κλινικά χαρακτηριστικά αυτών των θυμάτων είναι παρόμοια μ' αυτά που έχουν δημοσιευθεί και σε άλλες βιομηχανικές χώρες. Προτεραιότητα για επεμβατική πρόληψη στο γενικό πληθυσμό έχουν οι άνδρες ηλικίας 50-70 χρόνων.