Συμβολή στη μελέτη του αιθουσαιοκοχλιακού συστήματος με απεικονιστικές μεθόδους και συσχέτιση των ευρημάτων με τα χειρουργικά ευρήματα προ και μετά την τοποθέτηση του κοχλιακού εμφυτεύματος στον παιδικό πληθυσμό

Abstract

Introduction. Imaging is important for the preoperative and postoperative evaluation of children that will be treated for sensorineural hearing loss with cochlear implantation. In recent papers there is the tendency to support the use of MRI as one stop shop method. Purpose: The evaluation of the role of CT and MRI with the recent advances of their technology in children before and after cochlear implantation. Material and Method: 170 children who underwent CT and MRI before and after CI for SNHL. The imaging findings were correlated with the surgical findings.Results: Abnormal findings were shown in 36 patients on CT, in 39 patients on MRI and in 26 patients on brain MRI. During surgery cochlear fibrosis/ossificarion in 3 children, multiple inner ear malformations in 9 children, aplasia of cochlear nerves in 6 children, perilymph leakage in 15 children were noted.Discussion-Conclusions: The imaging method should be decided according to each patient’s clinical history. MRI is the method of choice for the immediate evaluation of the presence of cochlear nerves and cochlear fibrosis, whereas CT plays an unsurpassed role in the evaluation of dysplasias and cochlear ossification. Both methods have advantages and disadvantages that should be taken into consideration for their optimal use in the preoperative evaluation before cochlear implantation in children.

Εισαγωγή. Οι απεικονιστικές μέθοδοι παίζουν σημαντικό ρόλο στον προεγχειρητικό έλεγχο των παιδιών με νευροαισθητήρια βαρηκοΐα πριν την κοχλιακή εμφύτευση. Mε την εξέλιξη της μαγνητικής τομογραφίας, προτείνεται πρόσφατα να είναι η μέθοδος εκλογής για την προεγχειρητικό έλεγχο των παιδών πριν από την κοχλιακή εμφύτευση.Σκοπός: Η διερεύνηση της συμβολής των σύγχρονων απεικονιστικών μεθόδων μιας εκάστης ή και του συνδυασμού τους στην μελέτη του αιθουσαιοκοχλιακού συστήματος κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο των παιδιών που είναι υποψήφια για κοχλιακή εμφύτευση. Η συσχέτιση των απεικονιστικών ευρημάτων γίνεται με τα χειρουργικά ευρήματα. Επίσης συζητείται ο ρόλος των απεικονιστικών μεθόδων στην μετεγχειρητική παρακολούθηση των ασθενών αυτών.Υλικό – Μέθοδος: 170 παιδιά που υποβλήθηκαν σε αξονική και μαγνητική τομογραφία στα πλαίσια προεγχειρητικού ελέγχου για κοχλιακή εμφύτευση κατά την περίοδο 1999-2012 λόγω αμφοτερόπλευρης νευροαισθητήριας βαρηκοΐας.Η κοχλιακή εμφύτευση αποφασίσθηκε βάσει κλινικοεργαστηριακών ενδείξεων, οι οποίες δεν κατεγράφησαν στην παρούσα μελέτη. Δεν συμπεριλήφθηκαν παιδιά με ετερόπλευρη νευροαισθητήρια βαρηκοΐα ή με νευρινωμάτωση. Καταγράφηκε η ηλικία και το φύλο των ασθενών και η αιτιολογία της βαρηκοΐας, σε όσες περιπτώσεις κατέστη γνωστή. Μελετήθηκαν τα ευρήματα της αξονικής και μαγνητικής τομογραφίας των λιθοειδών οστών και της μαγνητικής τομογραφίας του εγκεφάλου πριν την κοχλιακή εμφύτευση. Έγινε συνεκτίμηση των απεικονιστικών πληροφοριών με τα χειρουργικά ευρήματα και εκτίμηση της συμβολής των απεικονιστικών ευρημάτων στον χειρουργικό σχεδιασμό και την επιλογή του είδους του κοχλιακού εμφυτεύματος. Διεγχειρητικά ο έλεγχος της σωστής τοποθέτησης του κοχλιακού εμφυτεύματος έγινε με ακτινοσκόπηση κατά την διάρκεια του χειρουργείου και απλή ακτινογραφία. Ο μετεγχειρητικός απεικονιστικός έλεγχος έγινε με απλή ακτινογραφία και μελετήθηκαν οι περιπτώσεις στις οποίες χρειάσθηκε.Αποτελέσματα: Παθολογικά ευρήματα στην αξονική τομογραφία των λιθοειδών παρουσίασαν οι 36 ασθενείς, εκ των οποίων 6 στένωση ή απλασία του έσω ακουστικού πόρου, 2 οστεοποίηση του κοχλία μετά από μηνιγγίτιδα, 13 διεύρυνση του υδραγωγού της αίθουσας και 15 συγγενείς δυσπλασίες του έσω ωτός. Παθολογικά ευρήματα στην μαγνητική τομογραφία των λιθοειδών αναδείχθηκαν σε 39 ασθενείς, εκ των οποίων στα 5 παιδιά δεν απεικονίσθηκε ο κοχλίας ως μεμονωμένο εύρημα, σε 7 παιδιά δεν απεικονίσθηκαν τα κοχλιακά νεύρα, σε 15 παιδιά παρατηρήθηκε διεύρυνση του ενδολεμφικού σάκκου και σε 12 συγγενείς δυσπλασίες. Στην μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου αναδείχθηκαν παθολογικές αλλοιώσεις σε 26 παιδιά (παθολογικές εστίες της λευκής ουσίας, κύστεις, ατροφία του δεξιού παρεγκεφαλιδικού ημισφαιρίου, ευρήματα περιγεννητικής υποξαιμικής ισχαιμικής εγκεφαλοπάθειας, λέπτυνση του μεσολοβίου, κρανιοστένωση, πρόπτωση των αμυγδαλών της παρεγκεφαλίδος). Χειρουργικά διαπιστώθηκε οστεοποίηση/ίνωση του κοχλία σε 3 παιδιά, πολλαπλές δυσπλασίες των ώτων σε 9 παιδιά, διαφυγή λέμφου υπό πίεση σε 15 παιδιά, απλασία του κοχλιακού νεύρου σε 6 παιδιά και έκτοπη θέση του προσωπικού νεύρου σε ένα παιδί.Συζήτηση-Συμπεράσματα: Ως προς τον απεικονιστικό αλγόριθμο, η κάθε περίπτωση πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό και τα ευρήματα του υπόλοιπου κλινικοεργαστηριακού ελέγχου, αν δεν μπορούν να διενεργηθούν και αξονική και μαγνητική τομογραφία. Αν από την επιλεγείσα αρχική απεικονιστική μέθοδο δεν προκύψουν οι επιθυμητές απαντήσεις, τότε θα πρέπει να διενεργείται και η δεύτερη μέθοδος.1. Σε ιστορικό μεταμηνιγγιτιδικής βαρηκοΐας ο έλεγχος πρέπει να γίνεται αρχικά με μαγνητική τομογραφία. Αν τεθεί η υπόνοια ίνωσης ή οστεοποίησης πρέπει να συμπληρώνεται ο έλεγχος με αξονική τομογραφία για την διαφορική διάγνωση μεταξύ ίνωσης και οστεοποίησης και για την εκτίμηση της έκτασης της οστεοποίησης. Ο έλεγχος πρέπει να γίνει ενωρίς μετά την διαπίστωση της βαρηκοΐας διότι όσον νωρίτερα γίνει η κοχλιακή εμφύτευση τόσο ευκολότερα διενεργείται και με καλύτερα αποτελέσματα.2. Σε υποψία δυσπλασιών η μέθοδος εκλογής παραμένει η αξονική τομογραφία, αν και στην τελευταία βιβλιογραφία προκρίνεται και ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας.3. Σε υποψία απλασίας του κοχλιακού νεύρου η μέθοδος εκλογής είναι η μαγνητική τομογραφία.4. Σαν πρώτη μέθοδος προσπέλασης σε μη ειδικό ιστορικό προτείνεται η αξονική τομογραφία καθώς μπορεί να αναδείξει άμεσα ή έμμεσα όλη την παθολογία που μπορεί να παρουσιάζει το έσω ους εκτός από την ίνωση του λαβύρινθου σε βαρηκοΐα μετά από μηνιγγίτιδα.Τόσο η αξονική όσο και η μαγνητική τομογραφία έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος της αξονικής τομογραφίας είναι η ιοντίζουσα ακτινοβολία, αλλά όμως με τους σύγχρονους αξονικούς τομογράφους η εξέταση ολοκληρώνεται σε ελάχιστο χρόνο, χωρίς να απαιτείται καταστολή του παιδιού, με άριστη και λεπτομερή απεικόνιση. Η μαγνητική τομογραφία δεν εμπλέκει ιοντίζουσα ακτινοβολία, αλλά χρειάζεται καταστολή του παιδιού γιατί απαιτείται απόλυτη ακινησία. Προτείνεται τελευταία στο πρωτόκολλο διερεύνησης να συμπεριληφθεί και η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου. Σε πολλές περιπτώσεις στην δική μας σειρά δεν κατέστη δυνατόν να διευκρινισθεί η σχέση των απεικονιστικών ευρημάτων του εγκεφάλου με την βαρηκοΐα. Από την άλλη πλευρά δεν είναι ακριβώς γνωστή η δράση του κοχλιακού εμφυτεύματος και ποιές εγκεφαλικές λειτουργίες την ευοδώνουν και ποιές εγκεφαλικές περιοχές ενεργοποιούνται και συμμετέχουν.