Περίληψη
Υπολείμματα ζιζανιοκτόνων με παραμονή στο έδαφος για διάστημα μεγαλύτερο από όσο διαρκεί η καλλιεργητική περίοδος, είναι ενδεχόμενο να ζημιώνουν ευαίσθητες καλλιέργειες που ακολουθούν την ίδια ή την επόμενη καλλιεργητική περίοδο. Είναι σημαντική η γνώση για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την μείωση των υπολειμμάτων των ζιζανιοκτόνων σε συγκεντρώσεις κάτω από τα όρια ευαισθησίας των επακόλουθων καλλιεργειών. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την διάσπαση ή την απομάκρυνση των ζιζανιοκτόνων επηρεάζουν και την παραμονή τους στο έδαφος. Σκοπός αυτής της διατριβής ήταν: α) να μελετηθεί η διάρκεια παραμονής τεσσάρων ζιζανιοκτόνων (atrazine, terbuthylazine, trifluralin, alachlor) στο έδαφος στις εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, β) να ερευνηθεί η επίδραση των υπολειμμάτων τους σε πέντε καλλιέργειες (βρώμη, φακή, ζαχαρότευτλα, βαμβάκι, καλαμπόκι), γ) να καθορισθούν τα ασφαλή όρια επανασποράς αυτών των καλλιεργειών σε επίπεδο υπολειμμάτων και χρονικού διαστήματος και δ) να ερευνηθεί ...
Υπολείμματα ζιζανιοκτόνων με παραμονή στο έδαφος για διάστημα μεγαλύτερο από όσο διαρκεί η καλλιεργητική περίοδος, είναι ενδεχόμενο να ζημιώνουν ευαίσθητες καλλιέργειες που ακολουθούν την ίδια ή την επόμενη καλλιεργητική περίοδο. Είναι σημαντική η γνώση για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την μείωση των υπολειμμάτων των ζιζανιοκτόνων σε συγκεντρώσεις κάτω από τα όρια ευαισθησίας των επακόλουθων καλλιεργειών. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την διάσπαση ή την απομάκρυνση των ζιζανιοκτόνων επηρεάζουν και την παραμονή τους στο έδαφος. Σκοπός αυτής της διατριβής ήταν: α) να μελετηθεί η διάρκεια παραμονής τεσσάρων ζιζανιοκτόνων (atrazine, terbuthylazine, trifluralin, alachlor) στο έδαφος στις εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, β) να ερευνηθεί η επίδραση των υπολειμμάτων τους σε πέντε καλλιέργειες (βρώμη, φακή, ζαχαρότευτλα, βαμβάκι, καλαμπόκι), γ) να καθορισθούν τα ασφαλή όρια επανασποράς αυτών των καλλιεργειών σε επίπεδο υπολειμμάτων και χρονικού διαστήματος και δ) να ερευνηθεί η επίδραση της θερμοκρασίας, της υγρασίας και του εδαφικού τύπου στο χρόνο παραμονής του alachlor και του atrazine. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκαν πειράματα αγρού στην περιοχή του Βελεστίνου για δυο έτη το 1998 και 1999 με τρεις οικογένειες ζιζανιοκτόνων εδάφους, Τριαζίνες, Δινιτροανιλίνες και Ανιλίδες (Χλωροακεταμίδια). Τα ζιζανιοκτόνα και οι δόσεις που εφαρμόστηκαν ήταν: atrazine 1,75, terbuthylazine 1,72, alachlor 2,88 και trifluralin 1,2 kg δ.ο / ha. Το πειραματικό σχέδιο ήταν πλήρεις τυχαιοποιημένες ομάδες με τρεις επαναλήψεις. Δείγματα εδάφους πάρθηκαν στις 0, 30, 60, 90, 120 και 150 ημέρες από την εφαρμογή των ζιζανιοκτόνων (Μ.Α.Ε.) σε βάθος 0-10 και στις 60 και 120 Μ.Α.Ε. σε βάθος 10-20 cm. Τα υπολείμματα των ζιζανιοκτόνων αναλύθηκαν και προσδιορίστηκαν με αέριο χρωματογράφο και ανιχνευτή αζώτου- φωσφόρου. Πραγματοποιήθηκε βιοδοκιμή στον αγρό με σπορά των καλλιεργειών φακής, βρώμης, καλαμποκιού, βαμβακιού και ζαχαροτεύτλων στις 30, 60, 90, 120, 150 Μ.Α.Ε. των ζιζανιοκτόνων. Στο θερμοκήπιο πραγματοποιήθηκε βιοδοκιμή για τις πέντε καλλιέργειες με σπορά των ιδίων καλλιεργειών σε έδαφος που προέρχονταν από τα πειράματα αγρού στις 0, 30, 60, 90, 120, 150 και 180 Μ.Α.Ε. Μετά από 30 περίπου ημέρες από την σπορά τα φυτά κόπηκαν στην επιφάνεια του εδάφους και μετρήθηκε το χλωρό και ξηρό βάρος τους, τόσο στη βιοδοκιμή αγρού όσο και στου θερμοκηπίου. Σε πειράματα σε ελεγχόμενες συνθήκες ερευνήθηκε η επίδραση δυο θερμοκρασιών αέρα 15 °C και 30 °C και δυο επιπέδων υγρασίας (50 και 75 % της υδατοϊκανότητας των εδαφών) στην αποδόμηση των ζιζανιοκτόνων, atrazine και alachlor σε τρεις τύπους εδαφών (SCL, SCL, LS) που προέρχονταν από Βελεστίνο, Καρδίτσα και Ξάνθη, αντίστοιχα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τη μικρότερη ημιζωή 17 ημέρες είχε το alachlor. Στο atrazine η ημιζωή κυμαίνονταν από 19 έως 23 ημέρες και στο terbuthylazine από 28 έως 50 ημέρες. Τη μεγαλύτερη ημιζωή 39 έως 55 ημέρες έδειξε το trifluralin. Ως προς το χρόνο παραμονής και το ρυθμό μεταβολής των υπολειμμάτων βρέθηκε ότι το alachlor και το atrazine παρουσίασαν αρχικά μια γρήγορη μεταβολή των υπολειμμάτων τους έως και 60 Μ.Α.Ε. Το terbuthylazine και trifluralin παρουσίασαν αργότερο ρυθμό αποδόμησης έως 120 και 90 Μ.Α.Ε., αντίστοιχα. Υπολείμματα του alachlor προσδιορίστηκαν έως και 90 ημέρες σε ποσοστό 3-4% της αρχικής συγκέντρωσης, του atrazine έως 180 ημέρες και 2,5 % της αρχικής συγκέντρωσης, του terbuthylazine έως 180 ημέρες και 5% της αρχικής συγκέντρωσης. Το υψηλότερο ποσοστό υπολειμμάτων προσδιορίστηκε για το trifluralin, 9% της αρχικής συγκέντρωσης. Κανένα από τα ζιζανιοκτόνα δε προσδιορίστηκε σε βάθος μεγαλύτερο από τα 10 cm. Οι ασφαλείς χρόνοι για την επανασπορά των καλλιεργειών στο alachlor ήταν: για τη βρώμη, τη φακή και τα ζαχαρότευτλα περισσότερο από 60 μέρες και επίπεδα υπολειμμάτων χαμηλότερα από 0,13 mg/kg. Στο atrazine οι ασφαλείς χρόνοι για τη φακή, το βαμβάκι και τη βρώμη ήταν μετά από 120 ημέρες και επίπεδα υπολειμμάτων μικρότερα από 0,04 mg/kg και για τα ζαχαρότευτλα μετά από 180 Μ.Α.Ε. και υπολείμματα μικρότερα από 0,03 mg/kg. Για το terbuthylazine οι ασφαλείς χρόνοι ήταν για το βαμβάκι μετά από 120 Μ.Α.Ε. και υπολείμματα 0,12 mg/kg, για τη βρώμη και τη φακή μετά από 180 Μ.Α.Ε. και υπολείμματα 0,06 mg/kg και για τα ζαχαρότευτλα περισσότερο από 180 ημέρες και υπολείμματα μικρότερα από 0,06 mg/kg. Στο trifluralin οι ασφαλείς χρόνοι ήταν για το καλαμπόκι και τη βρώμη μετά από 120 ημέρες και επίπεδο υπολειμμάτων 0,08 mg/kg και για τα ζαχαρότευτλα μετά από 150 ημέρες και υπολείμματα 0,05 mg/kg. Η ημιζωή και των δυο ζιζανιοκτόνων (alachlor και atrazine) επηρεάστηκε σημαντικά από την θερμοκρασία και λιγότερο από την υγρασία και τον τύπο του εδάφους. Ο ρυθμός μείωσης των υπολειμμάτων και των δυο ζιζανιοκτόνων ήταν σημαντικά μεγαλύτερος στους 30 °C από ότι στους 15 °C. Η υγρασία και ο εδαφικός τύπος είχαν μικρότερη επίδραση στο ρυθμό αποδόμησης των ζιζανιοκτόνων από ότι η θερμοκρασία. Το alachlor έδειξε ταχύτερη αποδόμηση στο έδαφος με την μεγαλύτερη οργανική ουσία (Βελεστίνο-SCL) και το atrazine στο έδαφος (Καρδίτσα-SCL) με το χαμηλότερο pH.
περισσότερα