La creation selon Andre Pieyre de Mandiargues: une "cosmogonie individuelle"

Abstract

André Pieyre de Mandiargues’ (1909-1991) panic universe follows a continuous dialectic organization and, simultaneously, reality is being constantly undermined by imagination. Furthermore, the total œuvre is governed by a thematic as well as an aesthetic repetitiveness, explosive and catastrophic at the same time, which constitutes the recognizable “dynamic line” of his imagination. The imaginary criticism and especially the rhythm-analysis of Bachelard offer the pertinent methodological tools in order to reveal the general intuition out of the image-making verve of the creator. His fiction is schematized as a volcanic eruption which folds into four time-steps corresponding to the progressive realization of the mandiargic being. His poetry, read mainly in twofold axes, that of the rhythmic system and the substance of the being, ends in its turn systematically into a volcanic culmination-solution. Therefore, from two different directions (prose and particularly poetry) is traced the “direct message of the inspiration”. The meaning of individual cosmogony as expressed by Artaud condenses the mandiargic catastrophic virtue which comes as an eruptive and liberating catalyte of the “shrinked word of normality”. The individual cosmogony works as metaphor for writing and leads us in the critical cosmography of a creativity whose permanency postulates “to replace the perception of the universe by an esoteric cosmic collision”

Το παν-ικό σύμπαν του Αντρέ Πιερ ντε Μαντιάργκ (1909-1991) ακολουθεί μια συνεχή διαλεκτική οργάνωση, ενώ παράλληλα η πραγματικότητα υπονομεύεται διαρκώς από τη φαντασία. Επιπλέον, το σύνολο των γραπτών του διέπεται από μια θεματική όσο και αισθητική επαναληπτικότητα, εκρηκτική και καταστροφική, η οποία συνιστά την αναγνωρίσιμη «δυναμική γραμμή» της φαντασίας του. Η κατά Μπασλάρ κριτική του φαντασιακού και ιδιαίτερα η ρυθμανάλυση παρέχουν τα κατάλληλα μεθοδολογικά εργαλεία ώστε να αναδυθεί μια γενική εποπτεία μέσα από την εικονοποιητική δεινότητα του δημιουργού. Η μυθοπλασία του σχηματοποιείται ως ηφαιστειακή έκρηξη που εκτυλίσσεται σε τέσσερις χρόνους-στάδια που αντιστοιχούν στην προοδευτική συνειδητοποίηση του μαντιαργκικού όντος (το ον σε επιφυλακή, στο κατώφλι, σε αναστολή, φλεγόμενο). Η ποίησή του, που αναγιγνώσκεται με κύριους άξονες το ρυθμικό σύστημα και την ουσία του όντος, καταλήγει με τη σειρά της συστηματικά σε μια ηφαιστειακή κορύφωση-λύση. Συνεπώς, από δύο διαφορετικούς δρόμους (τον πεζό και κυρίως τον ποιητικό λόγο) ιχνηλατείται το «άμεσο μήνυμα της έμπνευσης». Η έννοια της «ατομικής κοσμογονίας», όπως διατυπώνεται από τον Αρτώ, συμπυκνώνει τη μαντιαργκική «καταστροφική αρετή» που έρχεται να καταλύσει εκρηκτικά και λυτρωτικά τον «συρρικνωμένο κόσμο» της κανονικότητας. Η «ατομική κοσμογονία» λειτουργεί ως μεταφορά για τη γραφή και μας οδηγεί στην κριτική κοσμογραφία μιας δημιουργίας που έχει ως μόνιμο αίτημα «να αντικαταστήσει την πρόσληψη του σύμπαντος με μια εσωτερική κοσμική σύγκρουση»