Επίδραση της γύμνασης στην ευαισθησία των αορτικών τασεϋποδοχέων σε ασθενείς με περιοδική αιμοκάθαρση

Abstract

Background: Arterial baroreflex sensitivity (BRS) evaluation has been increasingly used as an index of cardiac autonomic control. Cardiac autonomic dysfunction leading to depressed BRS has been associated with an increased risk of ventricular arrhythmias and sudden death in patients with chronic kidney disease (CKD) on hemodialysis (HD). Aim: The purpose of this study was to investigate the effects of an exercise training program during hemodialysis on BRS in CKD patients. Patients and Methods: Forty three HD patients participated in the study. They were randomly assigned into either a 7-month exercise training program during HD (Group A: n=22 patients) or a sedentary control group (Group B: n=21 patients). Additionally, 20 sex- and age- matched sedentary individuals comprised a healthy control group (Group C). All patients at the beginning and the end of the study underwent a tilt test for evaluation of BRS and an exercise testing with spiroergometric study for cardiorespiratory capacity estimation. The level of Hb, medications and the HD procedure remained stable during the study. Results: At baseline BRS was found to be reduced by 45% (p<0.05) and baroreflex effectiveness index (BEI) by 39.7% (p<0.05) in group A compared with group C. Initially, all HD patients had also significantly lower exercise time and VO2peak than the healthy subjects. After training, group A showed a significant improvement in BRS by 23.0% (p<0.05), in BEI by 27.0% (p<0.05), in event and ramp count by 35.0% (p<0.05) and 29.0% (p<0.05), respectively as well as in VO2peak by 22.4% (p<0.05) and in exercise time by 23.8% (p<0.05). Significant correlations were found between BRS and METs (r=0.476, p<0.05), BRS and VO2peak (r=0.443, p<0.05), BEI and METs (r=0.492, p<0.05), BEI and VO2peak (r=0.467, p<0.05), event count and VO2peak (r=0.715, p<0.01), event count and exercise time (r=0.799, p<0.01), in group A at the end of the study. Conclusions: Our results indicate that HD patients had considerably reduced cardiorespiratory capacity and impaired cardiac BRS compared to healthy sedentary individuals. Importantly, exercise training during HD yielded a marked increase of the indices representing baroreflex activity in association to the improvement of their functional capacity.

Η εκτίμηση της ευαισθησίας των αορτικών τασεοϋποδοχέων (BRS) χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο ως μέθοδος ελέγχου της δράσης του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ΑΝΣ) στην καρδιά. Η δυσλειτουργία του ΑΝΣ επιφέρει μείωση της BRS η οποία έχει συσχετιστεί με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης κοιλιακών αρρυθμιών και αιφνιδίου θανάτου σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ) υπό αιμοκάθαρση. Σκοπός: Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να ερευνήσει την επίδραση ενός προγράμματος γύμνασης κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης στη BRS σε ασθενείς με ΧΝΝ. Ασθενείς - Μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν, 43 αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς, οι οποίοι χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες. Είκοσι δύο εντάχθηκαν σε 7-μηνο πρόγραμμα γύμνασης στη διάρκεια της αιμοκάθαρσης (Ομάδα A) και οι υπόλοιποι 21 στην ομάδα ελέγχου (Ομάδα B). Επιπλέον, 20 υγιείς ανάλογης ηλικίας και φύλου, αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου των υγιών (Ομάδα Γ). Όλοι οι ασθενείς στην αρχή και στο τέλος της μελέτης υποβλήθηκαν σε δοκιμασία ανάκλησης για την εκτίμηση της ευαισθησίας των τασεοϋποδοχέων (BRS, BEI, event και ramp count) και σε δοκιμασία κόπωσης με ταυτόχρονη εργοσπιρομέτρηση για την εκτίμηση της καρδιοαναπνευστικής τους ικανότητας (Vo2peak, METs, διάρκεια κόπωσης). Ενώ, οι υγιείς που συμμετείχαν ως μάρτυρες, υποβλήθηκαν στις παραπάνω δοκιμασίες μόνο στην αρχή της μελέτης. Τα επίπεδα του αιματοκρίτη, η φαρμακευτική αγωγή και οι χαρακτήρες της αιμοκάθαρσης παρέμειναν σταθερά κατά τη διάρκεια της μελέτης. Αποτελέσματα: Στην αρχή της μελέτης ο δείκτης BRS βρέθηκε μειωμένος κατά 45% (p<0.05) και ο δείκτης (BEI) κατά 39.7% (p<0.05) στην ομάδα A σε σχέση με την ομάδα Γ. Αρχικά, όλοι οι ασθενείς παρουσίασαν επίσης σημαντικά μικρή διάρκεια άσκησης στο δαπεδοεργόμετρο και χαμηλή τιμή επιτευχθείσας μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου (VO2peak) από ό,τι οι υγιείς. Μετά το πρόγραμμα γύμνασης, στην ομάδα Α διαπιστώθηκε σημαντική βελτίωση στο BRS κατά 23.0% (p<0.05), στο BEI κατά 27.0% (p<0.05), στο δείκτη event και ramp count κατά 35.0% (p<0.05) και 29.0% (p<0.05), αντίστοιχα καθώς και στη VO2peak κατά 22.4% (p<0.05) και στη διάρκεια άσκησης κατά 23.8% (p<0.05). Σημαντικές συσχετίσεις διαπιστώθηκαν μεταξύ BRS και METs (r=0.476, p<0.05), BRS και VO2peak (r=0.443, p<0.05), BEI και METs (r=0.492, p<0.05), BEI και VO2peak (r=0.467, p<0.05), event count και VO2peak (r=0.715, p<0.01), event count και διάρκεια άσκησης (r=0.799, p<0.01), στην ομάδα Α στο τέλος της μελέτης. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματά μας δηλώνουν ότι οι ασθενείς με ΧΝΝ υπό αιμοκάθαρση, έχουν ιδιαίτερα μειωμένη καρδιοαναπνευστική επάρκεια και χαμηλή ευαισθησία των τασεοϋποδοχέων, σε σχέση με τον υγιή καθιστικό πληθυσμό. Η εφαρμογή γύμνασης κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης επέφερε σημαντική αύξηση σε όλους τους δείκτες που αντιπροσωπεύουν την δραστηριότητα των τασεοϋποδοχέων, με παράλληλη βελτίωση στη φυσική τους επάρκεια.