Σύνθεση θειοσακχάρων και θειονουκλεοζιτών

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή αφορά στην ανάπτυξη μιας συνθετικής μεθοδολογίας των απιοθειονουκλεοζιτών της θυμίνης, της ουρακίλης και της κυτοσίνης, καθώς και των 3’C-δεοξυπαραγώγων τους. Στη σύνθεση χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη η αραβινόζη και με χρήση στερεοειδικών αντιδράσεων μετασχηματίζεται σε ένα κατάλληλα υποκατεστημένο σουλφοξείδιο, το οποίο με εφαρμογή συνθηκών αντίδρασης Pummerer οδηγεί στο σχηματισμό του επιθυμητού απιοθειονουκλεοζίτη. Έτσι, χρησιμοποιώντας την L- αραβινόζη προκύπτει ο αντίστοιχος D-απιοθειονουκλεοζίτης και ανάλογα από τη D-αραβινόζη το L-παράγωγο.Μελετήθηκε η στερεοεκλεκτικότητα της αντίδρασης Pummerer, είτε στην κλασσική εκδοχή της με τον οξικό ανυδρίτη είτε με τις πυριμιδίνες και προσπάθεια ελέγχου της αναλογίας των προκυπτόντων προϊόντων, ανάλογα με την ομάδα προστασίας που φέρει το υδροξύλιο της πλευρικής αλυσίδας (είδος και όγκος ομάδας). Για την πληρέστερη κατανόηση του τρόπου δράσης των χρησιμοποιούμενων σουλφοξειδίων, έγινε προσπάθεια πλήρους χαρακτηρισμού της δομής τους.Οι δεοξυ-απιοθειονουκλεοζίτες μελετήθηκαν ως προς την αντικαρκινική τους δράση σε πέντε σειρές καρκινικών κυττάρων και σε ορισμένες περιπτώσεις βρέθηκαν ενεργοί με τιμές IC50 < 10μM.