Συμβολή στην αρχαιολογία και τοπογραφία της Αζανίας (Βόρειας Αρκαδίας) επαρχία Καλαβρύτων

Abstract

The subject of the study is to present new sites located in the Eparchy of Kalavryta at Nomos of Achaia and dated from the Neolithic to the Post Byzantine period. It constitutes an effort to recompose the history of the settlements of Ν and NO Arcadia (Eparchy of Kalavryta) and main concern was not only to locate new sites but also to identify eponymous settlements such as Kynaitha with those mentioned by the ancient sources. The research included the sanctuaries, the fortresses, the farms and the fountains which along with the ancient road network complete the residential net of the area. The methodology was formed by the features of the region and was based on the survey, the rescue excavations of limited scale and the utilization of the archive of ST’ EPKA. Main purpose of this study was not only to collect all the data of the region on the basis of surveying approximately the 65% of the area and emphasizing on the location of as many as possible new unknown till today sites but also to better comprehend the residential centers of the region from topographical and land planning point of view, as well as the smaller ones that developed around the big centers as surveyed on maps. Furthermore, aim of the research was to trace the ancient roads that crossed the region most of which are still in use. Ulterior intention of the study was to reconsider the views of cultural and social isolation of the Eparchy of Kalavryta which is placed among great centers of Achaia, Eleia, Arcadia, Aigialeia and Trifylia and of course to recompose the region’s residential history at the antiquity. Our profit from the study is summarized to the following: 1. New sites of all periods were located. 2. There seems to be no gap of inhabitation at any period. 3. The roads and the cols played a very important part in the communication of the settlements. 4.The Prehistoric period which was almost unknown in the region was confirmed as presence. 5. Contacts and interactions with the rest of the world were confirmed. 6. The subject of worship was marked out by the location of new temples and sanctuaries. 7. The identification of Kynaitha was documented while suggestions for the identification of other small towns (Komes) were made. 8. An attempt to recompose the region’s residential history was made.

Η μελέτη έχει ως αντικείμενο την παρουσίαση νέων θέσεων που εντοπίστηκαν στην Επαρχία Καλαβρύτων Νομού Αχαΐας και χρονολογούνται από τα Νεολιθικά έως τα Μεταβυζαντινά χρόνια. Αποτελεί μια προσπάθεια ανασύνθεσης της οικιστικής ιστορίας της Β και ΒΔ Αρκαδίας (Επαρχίας Καλαβρύτων) και κύριο μέλημα ήταν όχι μόνον ο εντοπισμός νέων θέσεων αλλά και η ταύτιση επωνύμων οικισμών όπως π.χ. της Κύναιθας με όσους αναφέρουν οι αρχαίες πηγές. Η έρευνα περιέλαβε τα ιερά, τα οχυρά, τις αγροικίες, τις κρήνες που συμπληρώνουν το οικιστικό πλέγμα της περιοχής σε συνδυασμό με το αρχαίο οδικό δίκτυο. Η μέθοδος διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες του χώρου και στηρίχθηκε στην επιφανειακή έρευνα τις μικρής κλίμακας σωστικές ανασκαφές και την αξιοποίηση του αρχείου της ΣΤ’ ΕΠΚΑ. Κύριος σκοπός της εργασίας αυτής ήταν όχι μόνον η συγκέντρωση όλων των στοιχείων και των δεδομένων της υπό εξέταση περιοχής με βάση την επιφανειακή έρευνα περίπου στο 65% της έκτασης και δίνοντας βαρύτητα στον εντοπισμό όσο το δυνατόν περισσοτέρων νέων θέσεων άγνωστων έως σήμερα αλλά και η καλύτερη κατανόηση από πλευράς τοπογραφικής και χωροταξικής των μεγάλων οικιστικών κέντρων της περιοχής καθώς και των μικρότερων οικισμών που αναπτύχθηκαν γύρω από μεγάλα κέντρα όπως αυτοί αποτυπώνονται σε χάρτες. Επιπλέον, στόχος της έρευνας ήταν η ανίχνευση των διαδρόμων επικοινωνίας που διέσχιζαν την περιοχή και πολλές από αυτές χρησιμοποιούνται μέχρι τις μέρες μας. Απώτερος στόχος της μελέτης ήταν η αναθεώρηση των απόψεων περί πολιτισμικής και κοινωνικής απομόνωσης της Επαρχίας Καλαβρύτων η οποία βρίσκεται ανάμεσα σε μεγάλα κέντρα της Αχαΐας, της Ηλείας, της Αρκαδίας, της Αιγιαλείας και της Τριφυλίας και βέβαια η ανασύνθεση της οικιστικής ιστορίας της περιοχής κατά την αρχαιότητα. Το κέρδος μας από τη μελέτη αποτυπώνεται στα ακολούθα: 1. Εντοπίστηκαν νέες θέσεις σε όλες τις χρονικές περιόδους. 2. Δεν διαφαίνεται κανένα κενό στην κατοίκηση σε καμία χρονική περίοδο. 3. Οι δρόμοι μαζί με τα διάσελα έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην επικοινωνία των οικιστικών εγκαταστάσεων. 4. Η Προϊστορική εποχή που ήταν σχεδόν άγνωστη στην περιοχή επιβεβαιώθηκε ως παρουσία. 5. Πιστοποιήθηκαν επαφές και πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις με τον υπόλοιπο κόσμο. 6. Αναδείχθηκε το λατρευτικό στοιχείο με τον εντοπισμό νέων ναών και ιερών. 7. Τεκμηριώθηκε η ταύτιση της Κύναιθας, ενώ έγιναν προτάσεις για την ταύτιση κωμών και ανωνύμων οικισμών. 8. Επιχειρήθηκε η ανασύσταση της οικιστικής ιστορίας της περιοχής.