Κιτρουλλίνη πλάσματος και απορροφητική ικανότητα του λεπτού εντέρου

Abstract

Citrulline is an amino acid that is almost exclusively synthesized in the small intestine and thus, recently there has been increasing scientific interest in exploring plasma citrulline levels as a marker of small intestinal damage. The aim of this study was to investigate plasma citrulline levels in children and neonates with various intestinal disorders, such as celiac disease, cystic fibrosis and necrotizing enterocolitis. Quantitative determination of citrulline was performed by High Performance Liquid Chromatography (HPLC). Plasma citrulline levels in coeliac patients before the gluten free diet (GFD) were significantly lower than those in patients on GFD for more than two years, in children with gastrointestinal symptoms and normal biopsy and in healthy controls. An inverse correlation was observed between plasma citrulline levels and the severity of villous atrophy as classified by Marsh, implicating that plasma citrulline appears to be a sensitive marker of intestinal damage in coeliac disease patients. After the institution of gluten free diet, plasma citrulline levels increased in parallel with the decline of antibody titers. In patients with cystic fibrosis, either in the malnourished or in those with normal nutrition, plasma citrulline levels did not show statistically significant differences in comparison to control subjects. Although recent studies have reported the existence of inflammatory changes in the intestinal mucosa of cystic fibrosis patients, in the present study group, citrulline levels were similar to those of healthy subjects and did not appear to be a marker of small intestinal involvement in this disease. In healthy preterm neonates, plasma citrulline levels were prospectively followed for the first time during the first month of life and served as reference values for the comparison of citrulline levels in neonates with NEC. Plasma citrulline levels in healthy preterm neonates increased in relation to time in parallel with intestinal maturation. In preterm neonates with necrotizing enterocolitis (NEC), plasma citrulline levels were decreased. Neonates with NEC stage II showed significantly lower plasma citrulline values compared to neonates with NEC stage I. Plasma citrulline levels at presentation of NEC demonstrated a prognostic value in estimating the duration οf parenteral nutrition. Citrulline levels increased in parallel with the clinical improvement of the neonates and the advancement of enteral nutrition, suggesting that plasma citrulline is a sensitive marker of enterocyte mass recovery during the course of NEC.

Η κιτρουλλίνη είναι ένα αμινοξύ το οποίο συντίθεται σχεδόν αποκλειστικά στο λεπτό έντερο και για το λόγο αυτό τα τελευταία χρόνια έχει διερευνηθεί η χρησιμότητά της ως δείκτη βλάβης του λεπτού εντέρου. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν ο προσδιορισμός των επιπέδων κιτρουλλίνης στο πλάσμα παιδιών και νεογνών με παθήσεις που χαρακτηρίζονται από συμμετοχή του λεπτού εντέρου και συγκεκριμένα σε ασθενείς με κοιλιοκάκη, κυστική ίνωση και νεογνά με νεκρωτική εντεροκολίτιδα. Ο ποσοτικός προσδιορισμός της κιτρουλλίνης πλάσματος έγινε με υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης (High Performance Liquid Chromatography - HPLC). Στην ομάδα των ασθενών με κοιλιοκάκη, διαπιστώσαμε ότι οι ασθενείς με πρόσφατη διάγνωση πριν την εισαγωγή δίαιτας είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα κιτρουλλίνη πλάσματος σε σχέση είτε με τους ασθενείς σε δίαιτα για περισσότερο από δυο χρόνια, είτε με παιδιά που παρουσίαζαν γαστρεντερικά συμπτώματα αλλά είχαν φυσιολογική βιοψία εντέρου, είτε με τους υγιείς μάρτυρες. Τα επίπεδα κιτρουλλίνης είχαν στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση με το βαθμός βλάβης του βλεννογόνου σταδιοποιημένου κατά Marsh, γεγονός το οποίο υποδηλώνει ότι η κιτρουλλίνη πλάσματος αποτελεί ευαίσθητο δείκτη της εντερικής βλάβης στους ασθενείς με κοιλιοκάκη. Μετά την έναρξη της δίαιτας χωρίς γλουτένη, οι τιμές κιτρουλλίνης εμφάνισαν ανοδική πορεία παράλληλα με την πτώση των τίτλων των ειδικών αντισωμάτων. Στους ασθενείς με κυστική ίνωση, είτε αυτοί είχαν υποθρεψία είτε όχι, τα επίπεδα κιτρουλλίνης δεν διέφεραν σε σχέση με αυτά της ομάδας ελέγχου. Παρότι σε πρόσφατες μελέτες αποδείχθηκε η ύπαρξη φλεγμονωδών αλλοιώσεων στον εντερικό βλεννογόνο ασθενών με κυστική ίνωση, στην ομάδα ασθενών που μελετήσαμε, η κιτρουλλίνη πλάσματος δε φάνηκε να αποτελεί δείκτη συμμετοχής του λεπτού εντέρου στη νόσο. Οι τιμές της κιτρουλλίνης μετρήθηκαν για πρώτη φορά προοπτικά στα υγιή πρόωρα νεογνά κατά τον πρώτο μήνα ζωής και αποτέλεσαν τις τιμές αναφοράς με τις οποίες συγκρίθηκαν οι τιμές κιτρουλλίνης στα νεογνά τα οποία εμφάνισαν νεκρωτική εντεροκολίτιδα. Τα επίπεδα κιτρουλλίνης στα υγιή πρόωρα νεογνά παρουσίασαν προοδευτικά αύξηση παράλληλα με την ωρίμανση του εντέρου. Στα πρόωρα νεογνά με νεκρωτική εντεροκολίτιδα (ΝΕΚ), η κιτρουλλίνη πλάσματος ήταν ελαττωμένη. Τα νεογνά με ΝΕΚ σταδίου ΙΙ είχαν σημαντικά χαμηλότερες τιμές κιτρουλλίνης από τα νεογνά με ΝΕΚ σταδίου Ι. Επιπροσθέτως η κιτρουλλίνη κατά την εμφάνιση της ΝΕΚ είχε προγνωστική αξία για τη διάρκεια της νόσου καθώς συσχετίστηκε σημαντικά με τη διάρκεια της παρεντερικής διατροφής. Η αύξηση της κιτρουλλίνης παράλληλα με τη βελτίωση της κλινικής κατάστασης των νεογνών και με την πρόοδο της εντερικής σίτισης υποδεικνύει ότι τα επίπεδα κιτρουλλίνης μπορούν να αποτελέσουν έναν ευαίσθητο δείκτη της αποκατάστασης της εντεροκυτταρικής μάζας κατά την πορεία της ΝΕΚ.