Συγκριτική δερματοσκοπική και παθολογοανατομική μελέτη μελανοκυτταρικών βλαβών του δέρματος

Abstract

Technology bought revolutionary changes in early melanoma detection. Several methods in this regard have been proposed; the best and more frequently used in the everyday clinical practice is dermoscopy, the link between the clinical and the histological examination. The goal of this study was the better understanding for dermatologists and pathologists of the diagnostic criteria regarding melanocytic skin lesions through the correlation between dermoscopy and skin pathology. The interobserver diagnostic reproducibility between 4 dermatologists and 4 pathologists for 100 selected melanocytic skin lesions was studied. The degree of diagnostic agreement between dermatologists and between pathologists was slightly different. Melanoma (over)diagnosis by dermoscopy was only 3,75% higher than the histopathologic diagnosis, a quite remarkable finding for this potentially fatal neoplasm. Mean dermoscopy sensitivity was 88% and specificity was 81%, (calculated on the subset of 78 lesions for which a unanimous histopathological diagnosis was made), a finding that confirms that dermoscopy is a very useful diagnostic tool in expert hands in everyday clinical practice. The main result of the current study is the significant correlation of the dermatoscopic and the histologic diagnosis in cases of concordance or not for borderline melanocytic lesions. Particularly, it has been observed that when a disagreement arises at the dermatoscopic diagnosis of a lesion, then there is a high possibility of disagreement also for the histopathological diagnosis of the same lesion. Dermoscopy and histology have obvious morphological continuity. A detailed analysis of the relationship between the difficulties of these diagnostic methods was the goal of this study. The association of specific dermatoscopic patterns with diagnostic difficulty regarding dermatoscopic and histologic diagnoses was also studied: Lesions with prevailing regression features at the dermoscopy pattern proved to be strongly associated with histological controversy. Therefore, lesions with dermoscopic evidence of regression should alert the pathologist for seeking further clinical information and eventually a second opinion.

Η χρήση της τεχνολογίας έφερε επανάσταση τα τελευταία 20 χρόνια στην έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος. Διάφορες μέθοδοι έχουν προταθεί, αλλά αυτή που βρίσκει μεγαλύτερη απήχηση στην καθημερινή κλινική πράξη για πολλούς λόγους, είναι η δερματοσκόπηση, που αποτελεί τον σύνδεσμο που ενώνει με φυσική συνέχεια την εξέταση του μακρόκοσμου (κλινική εξέταση) με αυτή του μικρόκοσμου (ιστολογική εξέταση). Σκοπός της μελέτης ήταν η στενή συσχέτιση της ιστοπαθολογίας του δέρματος με την δερματοσκοπία, προκειμένου να βοηθήσει τους ιστοπαθολόγους και τους δερματολόγους στην κατανόηση και την ανάλυση των κανόνων και των διαγνωστικών κριτηρίων για τις μελανοκυτταρικές δερματικές βλάβες. Μελετήθηκε το κατά πόσο μπορεί ν’ αναπαράγεται η ίδια διάγνωση (μελάνωμα / άτυπος σπίλος) για την ίδια δερματοσκοπική και ιστολογική εικόνα σε 100 επιλεγμένες μελανοκυτταρικές βλάβες από 4 διαφορετικούς δερματολόγους και άλλους 4 παθολογοανατόμους. Διαπιστώθηκε μικρή διαφορά στο βαθμό συμφωνίας των δερματολόγοι και των παθολογοανατόμοι μεταξύ τους. Μια άλλη παρατήρηση της παρούσας μελέτης ήταν ότι το ποσοστό υπερδιάγνωσης με τη δερματοσκόπηση ήταν μόνο 3,75%, κάτι αξιοσημείωτο για μια διαγνωστική μέθοδο που αφορά σε ένα τόσο κακοήθες νεόπλασμα, όπου θα περίμενε κανείς υπερδιάγνωση σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό. Η μέση ευαισθησία της δερματοσκόπησης του 88% και η μέση ειδικότητα του 81% που προέκυψε στην παρούσα μελέτη, παρά το γεγονός ότι οι βλάβες ήταν επιλεγμένες, επιβεβαιώνει αποτελέσματα άλλων μελετών, ότι δηλαδή η μέθοδος αυτή σε έμπειρα χέρια, είναι πολύ χρήσιμη στην καθημερινή κλινική πράξη. Το κύριο στοιχείο του καταγράφηκε στη μελέτη αυτή, είναι ο σημαντικός βαθμός συσχέτισης της ιστολογικής με την δερματοσκοπική διάγνωση σε περιπτώσεις διαφωνίας ή συμφωνίας, όταν αυτές αφορούν μελανοκυτταρικές βλάβες οριακής κακοήθειας. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ότι όταν διαπιστώνεται διαφωνία στη δερματοσκοπική διάγνωση μεταξύ δερματολόγων για μία βλάβη, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προκόψει διαγνωστικό πρόβλημα και διαφωνία για την ίδια βλάβη, και μεταξύ παθολογοανατόμων στην ιστολογική διάγνωση. Από τη μελέτη μας προέκυψαν και κάποια συμπεράσματα για τη σχέση των επιμέρους δερματοσκοπικών προτύπων με τη διαγνωστική ευκολία ή δυσκολία στις αντίστοιχες δερματοσκοπικές και ιστολογικές διαγνώσεις. Η δερματοσκόπηση και η ιστολογική εξέταση, κατ’ αναλογία με τη μορφολογική τους συγγένεια, είναι δυο διαγνωστικές μέθοδοι των οποίων οι δυσκολίες έχουν στενή σχέση. Η μελέτη αυτή αποτυπώνει λεπτομερώς αυτή τη σχέση. Η προσεκτική μελέτη των στατιστικών συσχετίσεων των περιστατικών ιστολογικής διαφωνίας έδειξε ότι οι βλάβες που παρουσιάζουν το δερματοσκοπικό πρότυπο με δομές υποστροφής (λευκές περιοχές δίκην ουλής και με γκρι-μπλε μελάγχρωση), που πιθανόν να μην συνηγορούσαν για άμεση χειρουργική εξαίρεση, συσχετίζονται με διαφωνίες στην ιστολογική διάγνωση. Μπορεί συνεπώς να διατυπωθεί το συμπέρασμα ότι βλάβες με δερματοσκοπικό πρότυπο δομών υποστροφής, που όπως φάνηκε αποτελούν δείκτη πιθανών διαγνωστικών δυσκολιών, καλό θα είναι να εφιστούν στον παθολογοανατόμο την μεγαλύτερη προσοχή του, αναζήτηση ενδεχομένως επιπλέον κλινικών πληροφοριών, εν σειρά εν τω βάθει τομών ή μιας δεύτερης γνώμης.