Μεταβολές στην επίπτωση και κλινική έκβαση των αιμορραγιών ανώτερου πεπτικού την τελευταία δεκαετία στο Ν. Αχαΐας

Abstract

AIM: Acute upper gastrointestinal bleeding (AUGIB) remains a common medical emergency and an important cause of morbidity and mortality. The aim of this study was to evaluate changes in clinico-epidemiologic characteristics of patients who presented with AUGIB during the last 10 years. METHODS: Data from all patients admitted with AUGIB in a defined geographical area in Greece from January 1 to December 31, 2005 (period B) were compared with retrospectively collected data from all patients admitted with AUGIB in the same area 10 years ago, from January 1 to December 31, 1995 (period A). The estimated incidence of AUGIB and peptic ulcer bleeding (PUB) in both periods was calculated using data from the population of this area according to the National Statistical Service. RESULTS: A reduction in the incidence of AUGIB from 162.9/100,000 population in 1995, to 108.2/100,000 population (rate ratio=0.49, confidence interval 95%=0.37-0.63) in 2005 and in the incidence of PUB from 104.8/100,000 population to 72.5/100,000 (rate ratio=0.49, confidence interval 95%=0.35-0.68) were, respectively, observed. This reduction was mainly due to the reduction in the incidence of duodenal ulcer bleeding (from 66.7 cases/100,000 to 35.5/100,000 population), whereas gastric ulcer bleeding incidence remained unchanged (33.1/100,000 vs. 34.4/100,000 cases). Mean age of patients increased from 59,4±17,1 years to 66.1±16.1, P<0.0001, and the patients' comorbidity. The percentage of NSAIDs' use remained stable (49.3% vs. 48.2%), whereas the use of oral anticoagulants and antiplatelets drugs increased significantly (from 2.2% to 6.8%, P=0.001 and from 1.2% to 10.8%, P<0.0001, respectively). Blood transfusion requirements per patient significantly decreased (from 2.5±2 to 2±2.4, P=0.009). The rate of rebleeding in PUB patients and emergency surgical hemostasis statistically decreased (from 12% to 5.9%, P=0.02 and from 8.9% to 3.4%, P=0.009, respectively). No significant difference in the overall mortality was observed (3.9% in 1995 vs. 6.5% in 2005). CONCLUSIONS: The incidence of AUGIB during the past 10 years significantly decreased, mainly due to the decline in the incidence of bleeding duodenal ulcers. Nowadays, patients are older with more comorbidities, but mortality remains unchanged.

ΣΚΟΠΟΣ: Η οξεία αιμορραγία ανώτερου πεπτικού (ΟΑΑΠ) παραμένει ένα από τα πιο συχνά και επείγοντα περιστατικά που συνοδεύεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα. Σκοπός της μελέτης είναι να δειχθούν αλλαγές στα κλινικο-επιδημιολογικά χαρακτηριστικά των ασθενών με ΟΑΑΠ την τελευταία δεκαετία. ΜΕΘΟΔΟΣ: Συλλέχθηκαν δεδομένα από όλους τους ασθενείς που εισήχθησαν στα νοσοκομεία του Νομού Αχαΐας με ΟΑΑΠ από 1η Ιανουαρίου ως την 31η Δεκεμβρίου 2005 και έγινε αναδρομική σύγκριση με δεδομένα από ασθενείς που εισήχθησαν πριν 10 έτη στην ίδια περιοχή την περίοδο από 1η Ιανουαρίου ως τη 31η Δεκεμβρίου 1995. Η επίπτωση των ασθενών με ΟΑΑΠ και των πεπτικών ελκών και στις δύο περιόδους υπολογίσθηκε με βάση δεδομένων στοιχείων από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Παρατηρήθηκε μείωση στην επίπτωση των ασθενών με ΟΑΑΠ από 162,9/100.000 πληθυσμού το 1995, σε 108,2 /100.000 πληθυσμού (RR=0,49, CI 95%=0,37-0,63) το 2005 και στην επίπτωση των ασθενών με αιμορραγία από πεπτικό έλκος (ΑΠΕ) από 104,8 /100.000 πληθυσμού σε 72,5 /100000 (RR=0,49, CI 95%=0,35-0,68). Η μείωση αυτή οφειλόταν κυρίως στη μείωση της επίπτωσης των ασθενών με αιμορραγία από δωδεκαδακτυλικό έλκος (ΑΔΕ) (από 66,7ασθενείς/100.000 σε 35,5/100.000 πληθυσμού), ενώ η επίπτωση της αιμορραγίας από γαστρικά έλκη παρέμεινε στα ίδια επίπεδα (από 33,1 /100.000 σε 34,4 /100.000). Η μέση ηλικία των ασθενών αυξήθηκε από 59,4±17,1 έτη σε 66,1±16,1, p<0.0001, όπως και η συν-νοσηρότητα των ασθενών. Το ποσοστό χρήσης μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) σε αυτούς τους ασθενείς παρέμεινε σταθερό (49,3% vs 48,2%), ενώ η χρήση από του στόματος αντιπηκτικών και αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων αυξήθηκε σημαντικά (από 2,2% σε 6,8%, p=0,001 και από 1,2% σε 10,8%, p<0,0001 αντίστοιχα). Η συχνότητα υποτροπής αιμορραγίας σε ασθενείς με ΑΠΕ, καθώς και η συχνότητα της επείγουσας χειρουργικής αιμόστασής τους μειώθηκαν σημαντικά (από 12% σε 5,9%, p=0,02 και από 8,9% σε 3,4%, p=0,009, αντίστοιχα). Δεν ανεβρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην συνολική θνητότητα (3,9% το 1995 vs 6,5 % το 2005). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η επίπτωση της ΟΑΑΠ κατά την τελευταία δεκαετία μειώθηκε σημαντικά κυρίως λόγω της μείωσης της επίπτωσης των ασθενών με ΑΔΕ. Οι ασθενείς αυτοί είναι πιο ηλικιωμένοι με αυξημένα συνοδά νοσήματα, αλλά χωρίς να έχει μεταβληθεί στατιστικά η θνητότητά τους τα τελευταία δέκα έτη.