Καταλληλότητα και συμβατότητα συστημάτων και διαδικασιών αξιολόγησης της πανεπιστημιακής απόδοσης στην Ελλάδα

Abstract

The purpose of the thesis is: a) the identification and analysis of University performance evaluation approaches that are used globally, b) the presentation of the critical dimensions for university performance evaluation, c) the presentation analysis and comparison of ranking systems and the examination of their suitability and compatibility for the evaluation of Hellenic Universities and d) the theoretical and empirical exploration of the suitability and compatibility of the Leiden ranking system in Hellenic Departments of Economics and Business and the reliability of its results. The methodology of the empirical part of the thesis includes the examination for application of a bibliometric model (Leiden ranking system) in Hellenic Departments of Economics and Business, in order to identify its suitability and compatibility. In addition it is examined whether the systems indicators are influenced by factors that are not taken into account by the Leiden ranking system. University performance evaluation can be achieved through different approaches in order to be comprehensive. It should focus both on the educational and organizational pillar of Universities and include indicators of inputs, processes outputs and outcomes. Moreover, University performance evaluation should be adapted to the kind of Academic Units that are evaluated in each case. From the comparison of global and national ranking systems it becomes obvious that in the majority of the systems examined their indicators can be considered suitable for use in Hellenic Universities. However, the special characteristics of Hellenic Higher Education and contextual (University) factors limit the compatibility of these systems. In addition, the Leiden ranking systems is considered suitable and compatible for the evaluation of research performance of the Hellenic Departments of Economics and Business. Nevertheless, specific factors that are identified in the thesis (e.g. Department size scientific orientation research fields’ publication type number of authors) influence the indicators of the systems and hence they should be taken into account before any attempt to compare the performance of Academic Units.

Ο σκοπός της διδακτορικής διατριβής είναι: α) η σε θεωρητικό επίπεδο καταγραφή και ανάλυση των προσεγγίσεων αξιολόγησης της πανεπιστημιακής απόδοσης, β) η παρουσίαση κρίσιμων διαστάσεων των εκπαιδευτικών διαδικασιών και άλλων συνιστωσών της πανεπιστημιακής απόδοσης που θα πρέπει να αξιολογούνται, γ) η παρουσίαση, ανάλυση και σύγκριση των συστημάτων κατάταξης από τις οποίες προκύπτει και το αν είναι κατάλληλα και συμβατά για εφαρμογή στα ελληνικά πανεπιστήμια, δ) η διερεύνηση σε θεωρητικό και εμπειρικό επίπεδο της καταλληλότητας και συμβατότητας για εφαρμογή στα ελληνικά τμήματα οικονομίας και διοίκησης του συστήματος Leiden αλλά και της αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων του. Η μεθοδολογία του εμπειρικού μέρους της διατριβής περιλαμβάνει την διερεύνηση εφαρμογής ενός βιβλιομετρικού συστήματος αξιολόγησης ερευνητικής απόδοσης (τύπου κατάταξης) και συγκεκριμένα του συστήματος Leiden στα ελληνικά τμήματα οικονομίας και διοίκησης προκειμένου να διαπιστωθεί η καταλληλότητα και συμβατότητα εφαρμογής του στην Ελλάδα. Παράλληλα, διερευνάται κατά πόσον οι δείκτες του εν λόγω συστήματος κατάταξης επηρεάζονται από παράγοντες που δεν λαμβάνονται υπόψη από το σύστημα αυτό. Η αξιολόγηση της πανεπιστημιακής απόδοσης μπορεί να πραγματοποιηθεί με αρκετές προσεγγίσεις για να είναι πλήρης θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο την εκπαιδευτική όσο και τη διοικητική συνιστώσα των πανεπιστημίων και να περιέχει ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες εισροών, διαδικασιών εκροών και αποτελεσμάτων και να είναι προσαρμοσμένη στο είδος των ακαδημαϊκών μονάδων που αξιολογούνται. Από τη σύγκριση των διεθνών και των εθνικών συστημάτων κατατάξης προκύπτει ότι αν και στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι δείκτες που χρησιμοποιούνται μπορούν να θεωρηθούν κατάλληλοι για εφαρμογή στα ελληνικά πανεπιστήμια, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης αλλά και των πανεπιστημίων περιορίζουν τη συμβατότητα των συστημάτων αυτών. Ειδικότερα, το σύστημα αξιολόγησης ερευνητικής απόδοσης του Πανεπιστημίου Leiden κρίνεται κατάλληλο και συμβατό για εφαρμογή στα ελληνικά τμήματα οικονομίας και διοίκησης. Ωστόσο προκύπτει ότι συγκεκριμένοι παράγοντες που αναφέρονται στην διατριβή (π.χ. μέγεθος τμήματος, επιστημονικός προσανατολισμός τμημάτων, γνωστικά αντικείμενα έρευνας, τύπος δημοσιεύσεων, αριθμός συγγραφέων) επηρεάζουν τους δείκτες του εν λόγω συστήματος και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στη σύγκριση απόδοσης ακαδημαϊκών μονάδων.