Μελέτη της συχνότητας της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη και των παραγόντων που σχετίζονται με αυτήν σε άτομα με χρόνια ηπατίτιδα B και C

Abstract

The association of glucose intolerance with chronic hepatitis B or C remains controversial, against the large number of produced studies over the last decades. Data from several studies have suggested that the prevalence of diabetes mellitus is high among patients with chronic hepatitis C with or without coexisting cirrhosis. The results among those studies cannot be easily compared, as patients populations differed in age, Body Mass Index (BMI) and presence or severity of cirrhosis, which are all very important factors associated with the risk of diabetes. It should be also noted, that the diagnosis of diabetes in most studies is based on fasting blood glucose or known diabetes.In the present study, we evaluated the prevalence of glucose intolerance, based on the criterion of Oral Glucose Tolerance Test (OGTT) and not only on the presence of pathological fasting blood glucose or the known diabetes, in patients with chronic hepatitis B or C and they were compared with healthy control groups of the general population, absolutely adjusted for age, sex and Body Mass Index (BMI). As glucose intolerance, we mean the known diabetes, the Impaired Glucose Tolerance and the diabetes developed with OGTT. In addition, further investigation followed to asses the role of factors possibly related with glucose intolerance and which characterize the chronic liver disease of HBV or HCV.In the present study, 201 patients with chronic hepatitis B or C were included, consecutively admitted on the Department and 201 people of the general population, adjusted with two control-groups for age, sex and BMI. Finally, 196 patients with chronic hepatitis B or C and 187 controls were studied.Patients with chronic hepatitis B in comparison with the adjusted control- group had higher prevalence of glucose intolerance and that was mainly due to the Impaired Glucose Tolerance (13.3% vs 2.5%, P=0.011). The insulin resistance, which was calculated with HOMA model, did not differ between the two groups. The family history of diabetes, in chronic hepatitis B was more frequent than in the controls (33.7% vs 16.0%, P=0.011) and seems to be related with higher prevalence of glucose intolerance in the group of patients with chronic hepatitis B.The comparison of patients with chronic hepatitis C with the adjusted control-group showed higher prevalence of glucose intolerance in the group of patients with chronic hepatitis C (35.4% vs 16.0%, P=0.001). This increase is due to Impaired Glucose Tolerance (20.4% vs 6.6%, P=0.003) as well as, to diabetes detected by OGTT (8.0% vs 1.9%, P=0.040). The family history of diabetes did not differ between the two groups (25.7% vs 20.8%, P=0.426) and it does not seem to play a role, in those patients. Also, the insulin resistance did not differ between the two groups.Comparing patients with chronic hepatitis C with patients with chronic hepatitis B, after adjustment for age, the prevalence of glucose intolerance was higher in patients with chronic hepatitis C than those with chronic hepatitis B (42.5% vs 28.9%, P=0.050). The family history of diabetes in chronic hepatitis B was not different from that of chronic hepatitis C (33.7% vs 25.7%, P=0. 265), while was not different not even in chronic hepatitis C than in the controls (25.7% vs 20.8%, P=0.426). We evaluated the insulin resistance, which was not different in group of chronic hepatitis B compared with chronic hepatitis C (3.6 ± 0.4 vs 3.8 ± 0.3, P=0.924). In contrast, both early and late insulin secretion appeared to be inferior in group of chronic hepatitis C compared with chronic hepatitis B. The fasting insulin did not differ, but the secretional capability of pancreas (as reflected on the levels of insulin after charge with glucose in every time, as well as, the area under the curve of insulin during OGTT) is clearly smaller in group of chronic hepatitis C compared with group of chronic hepatitis B (5592 ± 555.9 vs 8937 ± 775.1, P=0.000), although the glycaemic stimulus, as is reflected by the area under the curve of glucose, was the same. The levels of c-peptide are higher in chronic hepatitis C in comparison with chronic hepatitis B and calculating the molar ratio insulin to c-peptide, is found out that it is increased in group of chronic hepatitis B. This fact, perhaps does not express decreased insulin secretion, from ß-cells of pancreas, in group of chronic hepatitis C, but increased insulin bound from the liver.As far as patients with chronic hepatitis B is concerned, those with glucose intolerance had family history of diabetes more frequently than those with normal glucose tolerance (58.3% vs 23.7%, P=0.004), a fact that contributes in the presentation of glucose intolerance in patients with chronic hepatitis B. On the other hand, the insulin resistance did not differ between the two groups (3.7 ± 0.4 vs 3.7 ± 0.8, P=0.370), but neither the insulin secretion, with criterion the area under the curve of insulin nor the molar ratio insulin to c-peptide.Similarly, it followed the comparison of patients with chronic hepatitis C who had normal glucose tolerance with those with chronic hepatitis C and glucose intolerance. The family history of diabetes, in contrast with patients with chronic hepatitis B, does not seem to be related with the presentation of glucose intolerance, in those patients, based on that, we reach a conclusion that the action of non-genetic factors is more responsible for the increased prevalence of diabetes. The insulin resistance was higher in the group of glucose intolerance, in contrast with the group of normal glucose tolerance (5.0 ± 0.5 vs 2.9 ± 0.4, P=0.000) and consequently this might be the cause of diabetes presentation. The insulin secretion, with criterion the area under the curve of insulin during OGTT, but also the molar ratio insulin to c- peptide did not differ between the normal glucose tolerance and glucose intolerance. The prevalence of cryoglobulinemia was significantly higher in the group of glucose intolerance in comparison with the group of normal glucose tolerance (58.3% vs 32.8%, P=0.021). In the end, it appears that in both group of patients with chronic hepatitis B as well as in the group of patients with chronic hepatitis C, neither the grade of steatosis nor of fibrosis nor the presentation of chirrosis are related with the appearance of glucose intolerance. Although the diabetes is present more frequently in patients with liver cirrhosis, in the present study, the majority of patients had mild histological alterations of fibrosis. It seems that the glucose intolerance mostly appears at the early stagies of the disease.The increased prevalence of glucose intolerance in patients with chronic hepatitis B or C, with criterion the OGTT, and because their majority had impaired glucose tolerance and not diabetes, it recommended that in those patients is indicated the screening test of OGTT and the fasting blood glucose is not enough as screening test for diabetes. Additionally, it is of vital importance all the prevention measures to be taken in advance, since their beneficial outcome is widely known.

Η συσχέτιση της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη με τις χρόνιες ηπατιτίδες Β ή C εξακολουθεί να παραμένει αμφισβητούμενη, παρά την πληθώρα των μελετών που έχουν διεξαχθεί την τελευταία δεκαετία. Τα δεδομένα διαφόρων σημαντικών μελετών, που αφορούν τον επιπολασμό διαβήτου στη χρονιά ηπατίτιδα C, είναι δύσκολο να συγκριθούν μεταξύ τους, διότι οι ομάδες των ασθενών διαφέρουν τόσο ως προς το φύλο, την ηλικία, το Δείκτη Μάζας Σώματος και την παρουσία ή τη σοβαρότητα κίρρωσης, που είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες που σχετίζονται με κίνδυνο για διαβήτη και για τους οποίους στις περισσότερες μελέτες δε λαμβάνεται πρόνοια εξομοίωσης των ομάδων όσο και ως προς τα κριτήρια της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη (γνωστός διαβήτης, παθολογική γλυκόζη νηστείας).Στην παρούσα ερευνητική εργασία, διερευνήθηκε ο επιπολασμός της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη, με κριτήριο την από του στόματος δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (OGTT) και όχι απλώς την παρουσία παθολογικής γλυκόζης νηστείας ή γνωστού διαβήτου, σε ομάδες ασθενών με χρονιά ηπατίτιδα Β ή C, οι οποίες συγκρίθηκαν με ομάδες ελέγχου εκ του γενικού πληθυσμού, απόλυτα εξομοιωμένες ως προς το φύλο, την ηλικία και το Δείκτη Μάζας Σώματος, παράγοντες που συμμετέχουν στην εμφάνιση παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη και δυσχεραίνουν την εκτίμηση της ειδικής συμβολής της χρονιάς ηπατικής νόσου. Επιπλέον, ακολούθησε περαιτέρω διερεύνηση της συσχετίσεως της Παθολογικής Ανοχής στη Γλυκόζη με επιμέρους διαταραχές που χαρακτηρίζουν τη χρονιά ηπατική νόσο από τους ιούς Β ή C. Με τον όρο παθολογική ανοχή στη γλυκόζη εννοείται τόσο ο γνωστός σακχαρώδης διαβήτης όσο και η θετική από του στόματος δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (Διατεταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη ή Σακχαρώδης Διαβήτης).Στη μελέτη εντάχθηκαν 201 ασθενείς με χρονιά μόλυνση από τον ιό της ηπατίτιδας Β ή C, με τη σειρά προσέλευσης στο εξωτερικό ηπατολογικό ιατρείο της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου, άσχετα αν έπασχαν από γνωστό σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, συμπεριελήφθησαν 201 άτομα γενικού πληθυσμού από προάστειο των Αθηνών, σαν ομάδα ελέγχου, εξομοιωμένοι ως προς το φύλο, την ηλικία, αλλά και το Δείκτη Μάζας Σώματος με τους ηπατοπαθείς. Τελικά εκτιμήθηκαν τα αποτελέσματα για 196 ασθενείς με χρονιά ηπατίτιδα Β ή C και 187 άτομα γενικού πληθυσμού. Η συσχέτιση της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη με τις χρόνιες ηπατιτίδες Β ή C εξακολουθεί να παραμένει αμφισβητούμενη, παρά την πληθώρα των μελετών που έχουν διεξαχθεί την τελευταία δεκαετία. Τα δεδομένα διαφόρων σημαντικών μελετών, που αφορούν τον επιπολασμό διαβήτου στη χρονιά ηπατίτιδα C, είναι δύσκολο να συγκριθούν μεταξύ τους, διότι οι ομάδες των ασθενών διαφέρουν τόσο ως προς το φύλο, την ηλικία, το Δείκτη Μάζας Σώματος και την παρουσία ή τη σοβαρότητα κίρρωσης, που είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες που σχετίζονται με κίνδυνο για διαβήτη και για τους οποίους στις περισσότερες μελέτες δε λαμβάνεται πρόνοια εξομοίωσης των ομάδων όσο και ως προς τα κριτήρια της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη (γνωστός διαβήτης, παθολογική γλυκόζη νηστείας).Στην παρούσα ερευνητική εργασία, διερευνήθηκε ο επιπολασμός της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη, με κριτήριο την από του στόματος δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (OGTT) και όχι απλώς την παρουσία παθολογικής γλυκόζης νηστείας ή γνωστού διαβήτου, σε ομάδες ασθενών με χρονιά ηπατίτιδα Β ή C, οι οποίες συγκρίθηκαν με ομάδες ελέγχου εκ του γενικού πληθυσμού, απόλυτα εξομοιωμένες ως προς το φύλο, την ηλικία και το Δείκτη Μάζας Σώματος, παράγοντες που συμμετέχουν στην εμφάνιση παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη και δυσχεραίνουν την εκτίμηση της ειδικής συμβολής της χρονιάς ηπατικής νόσου. Επιπλέον, ακολούθησε περαιτέρω διερεύνηση της συσχετίσεως της Παθολογικής Ανοχής στη Γλυκόζη με επιμέρους διαταραχές που χαρακτηρίζουν τη χρονιά ηπατική νόσο από τους ιούς Β ή C. Με τον όρο παθολογική ανοχή στη γλυκόζη εννοείται τόσο ο γνωστός σακχαρώδης διαβήτης όσο και η θετική από του στόματος δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (Διατεταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη ή Σακχαρώδης Διαβήτης).Στη μελέτη εντάχθηκαν 201 ασθενείς με χρονιά μόλυνση από τον ιό της ηπατίτιδας Β ή C, με τη σειρά προσέλευσης στο εξωτερικό ηπατολογικό ιατρείο της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου, άσχετα αν έπασχαν από γνωστό σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, συμπεριελήφθησαν 201 άτομα γενικού πληθυσμού από προάστειο των Αθηνών, σαν ομάδα ελέγχου, εξομοιωμένοι ως προς το φύλο, την ηλικία, αλλά και το Δείκτη Μάζας Σώματος με τους ηπατοπαθείς. Τελικά εκτιμήθηκαν τα αποτελέσματα για 196 ασθενείς με χρονιά ηπατίτιδα Β ή C και 187 άτομα γενικού πληθυσμού.Η συσχέτιση της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη με τις χρόνιες ηπατιτίδες Β ή C εξακολουθεί να παραμένει αμφισβητούμενη, παρά την πληθώρα των μελετών που έχουν διεξαχθεί την τελευταία δεκαετία. Τα δεδομένα διαφόρων σημαντικών μελετών, που αφορούν τον επιπολασμό διαβήτου στη χρονιά ηπατίτιδα C, είναι δύσκολο να συγκριθούν μεταξύ τους, διότι οι ομάδες των ασθενών διαφέρουν τόσο ως προς το φύλο, την ηλικία, το Δείκτη Μάζας Σώματος και την παρουσία ή τη σοβαρότητα κίρρωσης, που είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες που σχετίζονται με κίνδυνο για διαβήτη και για τους οποίους στις περισσότερες μελέτες δε λαμβάνεται πρόνοια εξομοίωσης των ομάδων όσο και ως προς τα κριτήρια της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη (γνωστός διαβήτης, παθολογική γλυκόζη νηστείας).Στην παρούσα ερευνητική εργασία, διερευνήθηκε ο επιπολασμός της παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη, με κριτήριο την από του στόματος δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (OGTT) και όχι απλώς την παρουσία παθολογικής γλυκόζης νηστείας ή γνωστού διαβήτου, σε ομάδες ασθενών με χρονιά ηπατίτιδα Β ή C, οι οποίες συγκρίθηκαν με ομάδες ελέγχου εκ του γενικού πληθυσμού, απόλυτα εξομοιωμένες ως προς το φύλο, την ηλικία και το Δείκτη Μάζας Σώματος, παράγοντες που συμμετέχουν στην εμφάνιση παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη και δυσχεραίνουν την εκτίμηση της ειδικής συμβολής της χρονιάς ηπατικής νόσου. Επιπλέον, ακολούθησε περαιτέρω διερεύνηση της συσχετίσεως της Παθολογικής Ανοχής στη Γλυκόζη με επιμέρους διαταραχές που χαρακτηρίζουν τη χρονιά ηπατική νόσο από τους ιούς Β ή C. Με τον όρο παθολογική ανοχή στη γλυκόζη εννοείται τόσο ο γνωστός σακχαρώδης διαβήτης όσο και η θετική από του στόματος δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (Διατεταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη ή Σακχαρώδης Διαβήτης).Στη μελέτη εντάχθηκαν 201 ασθενείς με χρονιά μόλυνση από τον ιό της ηπατίτιδας Β ή C, με τη σειρά προσέλευσης στο εξωτερικό ηπατολογικό ιατρείο της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου, άσχετα αν έπασχαν από γνωστό σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, συμπεριελήφθησαν 201 άτομα γενικού πληθυσμού από προάστειο των Αθηνών, σαν ομάδα ελέγχου, εξομοιωμένοι ως προς το φύλο, την ηλικία, αλλά και το Δείκτη Μάζας Σώματος με τους ηπατοπαθείς. Τελικά εκτιμήθηκαν τα αποτελέσματα για 196 ασθενείς με χρονιά ηπατίτιδα Β ή C και 187 άτομα γενικού πληθυσμού.