Συμβολή στη μελέτη των μεταβολών της πρωτεΐνης S-100β κατά τη διάρκεια του αποκλεισμού της αιματικής ροής σε επεμβάσεις ενδαρτηρεκτομής καρωτίδων με και χωρίς χρήση ενδοαυλικής παράκαμψης (shunt)

Abstract

Η ενδαρτηρεκτομή καρωτίδας αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της σοβαρού βαθμού, συμπτωματικής ή ασυμπτωματικής, καρωτιδικής στένωσης. Το μετεγχειρητικό ΙΑΕΕ παραμένει η κυριότερη επιπλοκή της επέμβασης και οφείλεται είτε σε απελευθέρωση εμβόλων είτε σε εγκεφαλική υποάρδευση. Η τοποθέτηση ενδοαυλικής παράκαμψης κατά τον αποκλεισμό της καρωτίδας έχει ως στόχο τη διατήρηση επαρκούς αιματικής εγκεφαλικής ροής για την αποφυγή διεγχειρητικού ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Η πρωτείνη S-100β αποτελεί αξιόπιστο δείκτη εγκεφαλικής βλάβης ενώ, σε προηγούμενες εργασίες, έχει επίσης συσχετιστεί με την έκπτωση των νευροψυχολογικών λειτουργιών μετά από καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να καταγράψει την περιεγχειρητική διακύμανση των επιπέδων της S-100β σε ασθενείς που υποβάλλοντο σε καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή και να μελετήσει κατά πόσο η τοποθέτηση ενδοαυλικής παράκαμψης κατά τον αποκλεισμό της καρωτίδας επηρεάζει αυτή τη διακύμανση. Ασθενείς και μέθοδος Συνολικά περιελήφθησαν 40 διαδοχικοί ασθενείς που υπεβλήθησαν σε εκλεκτική ενδαρτηρεκτομή καρωτίδας τόσο για συμπτωματική όσο και για ασυμπτωματική στένωση καρωτίδας. Όλες οι επεμβάσεις έγιναν υπό γενική ενδοτράχειο αναισθησία. Η χρησιμοποίηση ή όχι ενδοαυλικής παράκαμψης εναπόκειτο αποκλειστικά στην προσωπική επιλογή του χειρουργού. Τα επίπεδα της S-100β μετρούνταν σε δείγματα αίματος από την κερκιδική αρτηρία σε πέντε προκαθορισμένες χρονικές στιγμές: μετά την εισαγωγή στην αναισθησία, 10 και 30 λεπτά μετά τον αποκλεισμό της καρωτίδας, 10 λεπτά μετά την αποκατάσταση της αιματικής ροής και, τέλος, 24 ώρες μετεγχειρητικά. Οι μετρήσεις της S-100β γίνονταν με χρήση της Liaison Sangtec 100 assay. Έγινε σύγκριση των μεταβολών στα επίπεδα της S-100β ανάμεσα στην ομάδα ασθενών στην οποία τοποθετείτο ενδοαυλική παράκαμψη ως πρακτική ρουτίνας (Ομάδα Α) και την ομάδα ασθενών όπου η ενδαρτηρεκτομή εκτελείτο χωρίς τοποθέτηση παράκαμψης (Ομάδα Β). Αποτελέσματα Κανένας από τους ασθενείς δεν εμφάνισε ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο μετεγχειρητικά. Από τους 40 ασθενείς, 26 υπεβλήθησαν σε ΕΚΑ με τοποθέτηση ενδοαυλικής παράκαμψης (Ομάδα Α) και 14 χωρίς (Ομάδα Β). Κατά τον αποκλεισμό της καρωτίδας, όλοι οι ασθενείς παρουσίασαν μια παροδική αύξηση των επιπέδων της S-100β που στη συνέχεια επέστρεψαν στα βασικά τους επίπεδα 24 ώρες μετά την επέμβαση. Η διακύμανση των επιπέδων της S-100β δεν διέφερε σε κανένα χρονικό σημείο ανάμεσα στις δύο συγκρινόμενες ομάδες σε βαθμό στατιστικά σημαντικό (p >0.05). Παρόλ'αυτά, στην υποομάδα ασθενών με πλήρη απόφραξη της αντίπλευρης έσω καρωτίδας, η χρησιμοποίηση ενδοαυλικής παράκαμψης φάνηκε να μειώνει σημαντικά (p<0.05) την παρατηρούμενη αύξηση της S-100β. Συμπέρασμα Η τοποθέτηση ενδοαυλικής παράκαμψης κατά τον αποκλεισμό της καρωτίδας δεν φαίνεται να επηρεάζει την διεγχειρητική μεταβολή των επιπέδων της πρωτείνης S-100β παρά μόνο στην υποομάδα των ασθενών με αντίπλευρη καρωτιδική απόφραξη.