Κατάθλιψη, αλεξιθυμία, επιθετικότητα και σωματικές παθήσεις στη Θεσσαλία

Abstract

Depression is an affective disorder, which impedes patients’ social, professional and inter-personal life. Apart from psychological symptoms, depressive patients often complain about somatic symptoms. Hostility is one of the most distinctive epiphenomena of frustrating conditions. It is valuable in psychiatric research and clinical practise, because, being an attitude rather than a personality trait, it is changeable under the influence of external events or during the course of symptoms, psychiatric or somatic. The term "alexithymia" is derived from the Greek language and means "no words for feeling". The salient clinical features of alexithymia include difficulties in recognizing and verbalizing feelings, endless description of physical symptoms instead of emotions, concrete speech and thought closely tied to external events, paucity of fantasy life. Although initially described in the context of psychosomatic illness, alexithymic characteristics may be observed in patients with a wide range of medical and psychiatric disorders, as well as in the general population. The aim of the present study was to investigate depression, alexithymia and hostility in patients with medical diseases in Thessalia and to examine the relationship between alexithymia, hostility and depression. 308 subjects were examined: 102 medical patients, 52 depressive patients, 46 patients with depression and somatic illnesses and 108 subjects. They all were assessed with the Beck Depression Index (BDI-21), the 20-item Toronto Alexithymia Scale (TAS-20) and the Hostility and Direction of Hostility Scale (HDHQ). Data selected was analyzed with the Statistical Package for Social Science (SPSS). The results of the present study are the followings: a) somatic patients are more depressive, alexithymic and hostile than healthy people. b) patients with chronic somatic illnesses are more depressive and alexithymic than patients with acute somatic illnesses, while the latter are more hostile than the former. c) depressive patients are more alexithymic and hostile than healthy subjects. d) depressive patients are more depressive, alexithymic and hostile than somatic patients. e) patients with depression and somatic illnesses are more alexithymic and hostile than depressive and somatic patients. f) depression correlates positively with hostility and alexithymia; the more depressive someone is, the more hostile and alexithymic he is likely to be. g) alexithymia correlates positively with hostility; the more alexithymic somebody is, the more hostile he is likely to be.

Η κατάθλιψη είναι μια συχνή σοβαρή διαταραχή του συναισθήματος, με σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή του ατόμου. Πέρα από τις εκδηλώσεις από την ψυχική σφαίρα, με κυριότερη την καταθλιπτική διάθεση, μπορεί να κρύβεται πίσω από σωματικά συμπτώματα. Η επιθετικότητα είναι ένα από τα πιο συχνά φαινόμενα της καθημερινής ζωής. Στην Ψυχιατρική, παρατηρείται σε διάφορες ψυχικές διαταραχές, όπως σχιζοφρένεια, μανία, χρήση ουσιών, διαταραχές από εγκεφαλική βλάβη, διαταραχές προσωπικότητας. Ο όρος ‘αλεξιθυμία’ αναφέρεται σε μια λειτουργική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων μέσω της λεκτικής οδού και στην ικανότητα φαντασίωσης. Αρχικά περιγράφηκε σε ψυχοσωματικούς ασθενείς, όμως παρατηρείται σε ένα ευρύ φάσμα ψυχιατρικών ασθενών, καθώς και στο γενικό πληθυσμό. Η πλειοψηφία των ερευνών καταφάσκει τη θετική σχέση μεταξύ κατάθλιψης και αλεξιθυμίας, καθώς και την άποψη ότι κατάθλιψη και επιθετικότητα μπορεί να συνδέονται στενά μεταξύ τους Η σχέση μεταξύ αλεξιθυμίας και επιθετικότητας είναι λιγότερο μελετημένη. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να μελετηθεί η κατάθλιψη, η αλεξιθυμία, η επιθετικότητα σε ασθενείς με σωματικές παθήσεις, στον πληθυσμό της Θεσσαλίας. Εξεταστήκανε συνολικά 308 άτομα, 102 ασθενείς με σωματικές παθήσεις, 52 ασθενείς που έπασχαν μόνο από κατάθλιψη, 46 ασθενείς που έπασχαν από κατάθλιψη και κάποια σωματική πάθηση και 108 υγιείς μάρτυρες. Αυτά τα άτομα εκλήθησαν να συμπληρώσουν την κλίμακα κατάθλιψης Beck Depression Index (BDI-21), την κλίμακα αλεξιθυμίας Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), και την κλίμακα επιθετικότητας Hostility and Direction of Hostility Questionnaire (HDHQ). Η σύγκριση των αποτελεσμάτων των συμμετεχόντων στις κλίμακες έγινε με το Statistical Package for Social Sciences (SPSS). Η μελέτη του δείγματος οδήγησε στα παρακάτω αποτελέσματα: Α) οι ασθενείς με σωματικές παθήσεις είναι πιο καταθλιπτικοί, πιο αλεξιθυμικοί και πιο επιθετικοί από τους υγιείς. Β) οι ασθενείς με χρόνιες σωματικές παθήσεις είναι πιο καταθλιπτικοί και πιο αλεξιθυμικοί από τους ασθενείς με οξείες σωματικές παθήσεις, ενώ οι ασθενείς με οξείες σωματικές παθήσεις είναι πιο επιθετικοί από τους ασθενείς με χρόνιες σωματικές παθήσεις. Γ) οι καταθλιπτικοί ασθενείς είναι πιο αλεξιθυμικοί και πιο επιθετικοί από τους υγιείς. Δ) οι καταθλιπτικοί ασθενείς είναι πιο καταθλιπτικοί, πιο αλεξιθυμικοί και πιο επιθετικοί από τους ασθενείς με σωματικές παθήσεις. Ε) οι ασθενείς με κατάθλιψη και σωματικές παθήσεις είναι πιο αλεξιθυμικοί και πιο επιθετικοί και από τους καταθλιπτικούς ασθενείς, και από τους ασθενείς με σωματικές παθήσεις. ΣT) η κατάθλιψη σχετίζεται θετικά τόσο με την επιθετικότητα, όσο και με την αλεξιθυμία, δηλαδή όσο πιο καταθλιπτικός είναι κάποιος, τόσο πιο αλεξιθυμικός και επιθετικός είναι πιθανό να είναι. Ζ) η αλεξιθυμία σχετίζεται θετικά με την επιθετικότητα, δηλαδή όσο πιο αλεξιθυμικό είναι ένα άτομο, τόσο πιο επιθετικό είναι πιθανό να είναι.