Επίδραση της αντιϊκής θεραπείας στην απόπτωση των ηπατοκυττάρων σε ασθενείς με χρόνια ιογενή ηπατίτιδα

Abstract

AIMS: In the present study, we evaluated the correlation of immunochemicalexpression of bcl-2, bcl-xL and bax proteins in hepatocytes of patients with chronichepatitis B-e antigen negative [HBeAg(-)- CHB] with the grade, stage and antiviraltherapy.MATERIAL AND METHODS: Thirty six paired paraffin-embedded liver biopsies(LB) obtained from HBeAg(-)-CHB patients: 29 patients had received antiviraltherapy for 12 months between the 1st and 2nd LB (17 interferon-alpha and 12adefovir dipivoxil) and 7 patients were used as control group. The primaryandibodies included monoclonal antibodies against bcl-2, bcl-xL and bax proteins,and their expression was studied using the streptavidin-biotin technique.RESULTS: There was no expression of bcl-2. Bax expression was significantlyassociated with grade and stage. Changes in bax expression (Abax), between the 1st and 2nd LB were also associated with a) the changes in grade (Agrade),particularly in the group of patients who received antiviral therapy and b) thechanges in stage (Astage), particularly in the group of patients who receivedinterferon. Changes in total apoptosis trend were associated with Astage,particularly in the group of patients who received adefovir. In the group of pairedLB with Astage <1 and Agrade <2, total apoptosis trend was significantly greater inthe patients who received antiviral therapy, compared to the control group. Inmultivariate analysis, Abax was independently associated with Agrade and antiviraltherapy. CONCLUSION: In HBeAg(-)-CHB patients, improvement in liver histology (grade/stage) after antiviral therapy was associated with a decrease in the apoptosis of hepatocytes. On the other hand, when antiviral therapy didn’t change grade and stage, an increase in apoptosis of hepatocytes was found, playing a possible protective role in hepatocarcinogenesis

ΣΚΟΠΟΣ: Μελετήσαμε την ανοσοϊστοχημική έκφραση μιας ττρο-αποτττωτικής(bax) και δύο αντι-αττοτττωτικών (bcl-2 και bcl-xL) πρωτεϊνών, στα ηπατοκκύταραασθενών με χρόνια ηπατίτιδα Β e αντιγόνο αρνητικό [HBeAg(-)-XHB] σε σχέσημε την νεκροφλεγμονώδη δραστηριότητα (grade) και την ίνωση (stage), καθώςκαι την πιθανή επίδραση της αντιικής αγωγής στη μεταβολή της έκφρασης τωνπαραπάνω πρωτεϊνών.ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ: Χρησιμοποιήθηκαν 36 ζεύγη βιοψιών από blockπαραφίνης ασθενών με HBeAg(-)-XHB: 29 ασθενείς είχαν λάβει αντιική αγωγήγια 12 μήνες μεταξύ της 1η ς και 2πς βιοψίας (17 ιντερφερόνη-άλφα και 12διπιβαλική αδεφοβίρη), ενώ οι υπόλοιποι επτά ασθενείς δεν έλαβαν καμιά αγωγήκαι χρησιμοποιήθηκαν ως ομάδα ελέγχου. Σε κάθε βιοψία χρησιμοποιήθηκανειδικά αντισώματα για την ανίχνευση των παραπάνω αποπτωτικών πρωτεϊνών,με βάση τη μέθοδο στρεπταβιδίνης-βιοτίνης-υπεροξειδάσης.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στα βιοχημικά καιιστολογικά χαρακτηριστικά μεταξύ των τριών ομάδων (ιντερφερόνης,αδεφοβίρης, καμιά θεραπεία), εκτός από το ότι η ομάδα της αδεφοβίρηςπαρουσίασε σημαντικά μεγαλύτερη μείωση του grade σε σχέση με τις άλλες δύοομάδες. Η bcl-2 δεν εκφράστηκε σε καμιά βιοψία. Η έκφραση της bax, σεαντίθεση με τη bcl-xL, ήταν ανάλογη του grade και stage. Η μεταβολή τηςέκφρασης της bax (Abax), μεταξύ 1η ς και 2πς βιοψίας ήταν ανάλογη τηςμεταβολής του grade (Agrade), ειδικά στην ομάδα που έλαβε αντιική αγωγή(ιντερφερόνη ή αδεφοβίρη) και τη μεταβολή του stage (Astage), ειδικά στην ομάδα που έλαβε ιντερφερόνη. Η μεταβολή της bcl-xL, δε σχετιζόταν σημαντικά με τα Agrade και Astage. Η μεταβολή της συνολικής αποπτωτικής τάσης (αλγεβρικό άθροισμα έκφρασης bax και bcl-xL) ήταν ανάλογη με το Astage, ειδικά στην ομάδα που έλαβε αδεφοβίρη. Η μελέτη των βιοψιών με Astage <1 και Agrade <2 μεταξύ της 1ης και 2ης βιοψίας, έδειξε ότι οι ασθενείς που έλαβαν αντιική αγωγή (ιντερφερόνη ή αδεφοβίρη) είχαν σημαντικά συχνότερα αύξηση της συνολικής τάσης για απόπτωση, σε σχέση με αυτούς που δεν έλαβαν καμία θεραπεία. Η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι το Agrade και η αντιική αγωγή (ειδικότερα η αδεφοβίρη) ήταν οι δύο ανεξάρτητες μεταβλητές που σχετίζονταν με τη Abax, ενώ το Astage η ανεξάρτητη μεταβλητή που σχετίζονταν με τη συνολική αποπτωτική τάση. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Στους ασθενείς με HBeAg(-)-XHB, βελτίωση της ιστολογικής βαρύτητας σχετίζεται με αλλαγές στην έκφραση των bax και bcl-xL, που αντιστοιχούν σε μείωση της αποπτωτικής τάσης των ηπατοκυττάρων. Επιπρόσθετα, η αντιική θεραπεία (και ιδιαίτερα η αδεφοβίρη) φαίνεται να επιφέρει μεταβολές της ηπατικής έκφρασης των παραπάνω πρωτεϊνών που σχετίζονται με μείωση της αποπτωτικής τάσης σε ασθενείς με ιστολογική ανταπόκριση (βελτίωση νεκροφλεγμονώδους δραστηριότητας και/ή ίνωσης) αλλά και με αύξηση της αποπτωτικής τάσης σε ασθενείς χωρίς ιστολογική ανταπόκριση, διαδραματίζοντας έτσι δυνητικά προστατευτικό ρόλο στην ανάπτυξη του ΗΚΚ.