Η στρατηγική χρήση λεξιλογίου γραπτού λόγου από τον αποτελεσματικό γλωσσικά μαθητή στη Β' γυμνασίου: μια περιπτωσιολογική μελέτη

Abstract

The current paper concerns the vocabulary strategies employed by the linguistically effective student of second grade class. In particular, it concerns the conscious strategic use of sophisticated vocabulary, of written speech’s nature, during the lesson and in verbal context, in order to achieve certain goals. The paper begins with an introduction to communicative strategy typology and forwards to lexical strategies analysis, productive and receptive. Critical issue of the lexical strategies analysis is the notion of sophisticated vocabulary, which is analyzed in special chapter. Next the parameters that affect vocabulary performance and form are being studied. It follows the assessment of the schooling evaluation systems and also the different levels of word knowledge, which finally are being viewed from a sociolinguistic aspect as well. The hypotheses for examination consider the presence of a positive correlation amongst teacher and linguistically effective student, so to assessment, as to linguistic behavior. Moreover is examined the question whether linguistic performance and behavior in the classroom is affected by student’s settled concepts, his attitude towards language and his goals. On a third level other variables are being examined, which likely affect vocabulary performance and behavior, such as sex, mother’s education level, joint study time spent and student’s social class. For the examination of the hypotheses we delivered questionnaires to second grade students and their parents and also we taped a lesson for one hour in the lesson of Greek language, in one of the classes, followed by discourse analysis. After the presentation of the results both our three hypotheses were confirmed. As a matter of fact, it proved that not only there is a positive correlation between linguistically effective student and teacher’s attitude, including his overall performance, but also that this particular strategy is employed consciously from this student. The results of our research have special value not only to the assessment process, but also the teacher’s work in general. They indicate that vocabulary affects in a much more important degree from that we used to credit until now to the educational process and linguistic behavior.

Η παρούσα εργασία αφορά στις λεξιλογικές στρατηγικές, τις οποίες χρησιμοποιεί ο αποτελεσματικός γλωσσικά μαθητής στη Β' Γυμνασίου. Συγκεκριμένα, αφορά στη συνειδητή στρατηγική χρήση λόγιου λεξιλογίου, γραπτού λόγου, κατά τη διάρκεια του σχολικού μαθήματος και στο προφορικό πλαίσιο αυτού, προκειμένου να κατακτήσει συγκεκριμένους στόχους. Η εργασία ξεκινά με μία εισαγωγή στην τυπολογία των επικοινωνιακών στρατηγικών και προχωρά στην ανάλυση των λεξιλογικών στρατηγικών, παραγωγής και πρόσληψης. Κεντρικό σημείο της ανάλυσης των λεξιλογικών στρατηγικών είναι η έννοια του λόγιου λεξιλογίου, το οποίο αναλύεται σε ξεχωριστό κεφάλαιο. Αμέσως μετά εξετάζονται οι παράμετροι που επηρεάζουν τη λεξιλογική απόδοση και μορφή. Ακολουθεί η αξιολόγηση των ίδιων των συστημάτων αξιολόγησης του σχολικού πλαισίου αλλά και τα διαφορετικά επίπεδα λεξιλογικής γνώσης, τα οποία τελικά αξιολογούνται και από κοινωνιογλωσσική σκοπιά. Οι υποθέσεις που ελέγχονται αφορούν στην ύπαρξη θετικής συσχέτισης μεταξύ εκπαιδευτικού και αποτελεσματικού γλωσσικά μαθητή, τόσο στην αξιολόγηση, όσο και στη γλωσσική συμπεριφορά. Επιπλέον εξετάζεται το κατά πόσο η γλωσσική επίδοση και συμπεριφορά στη σχολική τάξη επηρεάζεται από τις πάγιες αντιλήψεις του μαθητή, τη στάση του απέναντι στη γλώσσα και τους στόχους του. Σε ένα τρίτο επίπεδο εξετάζονται άλλες μεταβλητές που πιθανώς επηρεάζουν τη λεξιλογική επίδοση και συμπεριφορά, όπως το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο των γονέων, ο χρόνος κοινής μελέτης και η κοινωνική τάξη στην οποία ανήκει το παιδί. Για τον έλεγχο των υποθέσεων διανεμήθηκαν σε μαθητές Β' Γυμνασίου και στους αντίστοιχους γονείς ερωτηματολόγια, ενώ έγινε μαγνητοφώνηση ενός μαθήματος μίας διδακτικής ώρας στο μάθημα της νεοελληνικής γλώσσας σε ένα από τα τμήματα και ακολούθησε ανάλυση λόγου. Μετά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων και οι τρεις υποθέσεις επιβεβαιώθηκαν. Μάλιστα, αποδείχθηκε πως όχι μόνο υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ του αποτελεσματικού γλωσσικά μαθητή και της αντιμετώπισής του από τον εκπαιδευτικό αλλά και της γενικότερης επίδοσής του αλλά επιπλέον πως η στρατηγική αυτή γίνεται ενσυνείδητα από τον μαθητή. Τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν ιδιαίτερη αξία τόσο στη διαδικασία της αξιολόγησης, όσο και του εκπαιδευτικού έργου γενικότερα. Δείχνουν πως το λεξιλόγιο επηρεάζει σε μεγαλύτερο βαθμό από εκείνον που συνηθίζαμε να του αποδίδουμε ως σήμερα στην διαδικασία της εκπαιδευτικής αξιολόγησης και γλωσσικής συμπεριφοράς.