Ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις ρινικού βλεννογόνου και σταφυλής και μελέτη επιπέδου κυτοκινών στο αίμα σε ασθενείς με σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας

Abstract

Obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) is characterized from repeated episodes of obstruction of the upper airway during sleep, lasting for at least 10 seconds each. There is evidence that the inflammatory cytokines tumor necrosis factor-α (TNF-α), interleukin-6 (IL-6) and IL1β are involved in physiological sleep regulation. 24 men with OSAS were enrolled in this study. They all had nasal septum deviation, prolonged uvula and redundancy of tonsillar pillars and soft palate. They all underwent septoplasty and uvulopalatoplasty (UPP). During surgery nasal mucosa was taken from the head of the right inferior turbinate together with the uvula to determine whether histopathologic changes in the epithelium were present. Also, blood samples were taken just before the operation and one week, one month, three and six months postoperatively in order to measure serum TNF-α, IL-6 and IL-1β concentrations using ELISA kits. The aim was to evaluate whether levels of the above cytokines were elevated preoperatively and if surgical treatment influenced them. Significantly elevated serum TNF-α and IL-6 concentrations were found in OSAS patients before surgery, whereas serum IL-1β levels were not different from the controls. At all postoperative measurements serum levels of both IL-6 and TNF-α were significantly decreased, but this wasn’t observed for levels of IL-1β. Moreover, no correlation was found between both serums TNF-α and IL1- β levels and age, body mass index (BMI) or apnea-hypopnea index (AHI). On the other hand, serum IL-6 levels were significantly correlated with AHI, but not with BMI or age. Also, serum IL-6 levels were significantly increased in patients with moderate and severe OSAS, while these levels in severe OSAS were significantly decreased at all postoperative measurements. Lastly, no changes were found at the nasal mucosa, whereas the uvula examination showed increased amount of intercellular space (edema), significantly greater percentage of connective tissue, dilation of the vessels and atrophy of the muscle bundles in comparison with the normal tissues.

Η υπνική άπνοια χαρακτηρίζεται από επανειλημμένα επεισόδια απόφραξης της ανώτερης αναπνευστικής οδού κατά τη διάρκεια του ύπνου, διάρκειας τουλάχιστον 10 δευτερολέπτων το καθένα. Έχει διαπιστωθεί ότι στον κύκλο του ύπνου υπεισέρχονται ορισμένες κυτοκίνες (πρωτεΐνες μικρού μοριακού βάρους που δρουν ως μεσοκυττάριοι ρυθμιστές) και συγκεκριμένα οι TNF-α, IL-6 και IL1-β. Σε αυτή τη μελέτη συμμετείχαν 24 άτομα με υπνική άπνοια, που παρουσίαζαν σκολίωση ρινικού διαφράγματος και επιμηκυσμένη σταφυλή με συνοδό πλαδαρότητα παρίσθμιων καμάρων. Οι ασθενείς αυτοί υποβλήθηκαν σε πλαστική ρινικού διαφράγματος και υπερωϊοπλαστική. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης γινόταν λήψη ρινικού βλεννογόνου από την κεφαλή της δεξιάς κάτω ρινικής κόγχης, καθώς και της σταφυλής προς παραπέρα μελέτη ενδεχόμενων ιστοπαθολογικών αλλοιώσεων. Επίσης, σε όλους τους ασθενείς μετρήθηκαν τα επίπεδα πλάσματος των κυτοκινών TNF-α, IL-6 και IL1-β πριν την επέμβαση και μία εβδομάδα, ένα μήνα, ένα τρίμηνο και ένα εξάμηνο μετεγχειρητικά. Σκοπός ήταν να διερευνηθεί αν οι παραπάνω κυτοκίνες ήταν αυξημένες και αν η χειρουργική επέμβαση επηρεάζει τα επίπεδά τους. Η μέτρηση έγινε με τη μέθοδο ELISA. Σημαντικά αυξημένα επίπεδα των TNF-α και IL-6 βρέθηκαν στους απνοϊκούς ασθενείς πριν το χειρουργείο, κάτι που δε συνέβη με την IL1-β. Σε όλες τις μετεγχειρητικές μετρήσεις σημειώθηκε στατιστικά σημαντική μείωση των τιμών τόσο της IL-6 όσο και του παράγοντα TNF-α, ενώ για τις τιμές της IL1-β δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μεταβολή. Ακόμη, βρέθηκε ότι τα επίπεδα τόσο του TNF-α όσο και της IL1-β δεν σχετίζονται με κανένα από τους παράγοντες ηλικία, σωματικός δείκτης (BMI) και απνοϊκός δείκτης (AHI). Αντίθετα, για την IL-6 βρέθηκε ότι σχετίζεται με τον απνοϊκό δείκτη (AHI), αλλά όχι και με την ηλικία ή τον σωματικό δείκτη (BMI). Επίσης, διαπιστώθηκαν σημαντικά αυξημένες προεγχειρητικές τιμές IL-6 σε ασθενείς με μέτρια και σοβαρή υπνική άπνοια, οι οποίες στη δεύτερη περίπτωση παρουσίασαν σημαντική μείωση σε όλες τις μετεγχειρητικές μετρήσεις. Όσο αφορά στη μελέτη των βλεννογόνων, δεν παρατηρήθηκε καμία μεταβολή στον ρινικό βλεννογόνο των απνοϊκών, ενώ η ιστοπαθολογική εξέταση των σταφυλών έδειξε αυξημένο διάμεσο οίδημα, μεγαλύτερο ποσοστό συνδετικού ιστού, αγγειοδιαστολή και ατροφία μυϊκών δεσμίδων.