Η επίδραση της παραμέτρου "συμπεριφορά" στην αλληλεπίδραση χρήσεων γης και μεταφορών

Abstract

The interaction between land use and transport forms a diachronically research field and summarizes the efforts of scientists to find the causal relations, to identify and understand the components of interaction and to move from aggregate to disaggregate approaches. Nowadays, this topic acquires a new dimension and becomes more challenging: The detection of individuals’ behavior and how it enters to the issue of land use-transport interaction is the modern research direction. Classical methods for this investigation are the comparative empirical "before and after' studies and the integrated land use-transport interaction models. Today, however, the framework for this integrated approach has not reached the desired degree of completeness, in order to produce a coherent behavioral basis for developing a model that incorporates the behavior of the housing and labor with the individuals’ travel behavior. This element is still the basis for consecutive investigation and consultation to the existing methodological and theoretical frameworks in order to achieve a more reliable and representative approach. But what is this that actually is missing? This Thesis deals exactly with this question: it tries to give an answer within a specific methodological approach and application. It accepts that what is lacking is a thorough understanding of the processes in the micro- and macro-scale and a simplified representation of the reality concerning the issue of land use and transport interaction and the travel behavior. The answer is given using Structural Equation Models (SEM). Through a three-step approach, the thesis contributes to acquire a better understanding of the impact of land use-transport interactions on travel behavior. However, socioeconomic factors hold the major role in shaping travel behavior. Furthermore, in the light of that deeper understanding, the Thesis gives specific guidelines for developing policy strategies and a new generation of transport models in general.

Η αλληλεπίδραση χρήσεων γης και μεταφορών αποτελεί ένα διαχρονικά επίκαιρο ερευνητικό πεδίο και συνοψίζεται στις προσπάθειες των επιστημόνων-ερευνητών να βρουν τη σχέση αιτίου-αιτιατού, να εντοπίσουν και να κατανοήσουν τις συνιστώσες της αλληλεπίδρασης, να ξεφύγουν από τα συνθετικά (aggregated) πρότυπα ανάλυσης και να εισέλθουν σε περισσότερο αποσυνθετικά (disaggregated) - κατά το δυνατό εξατομικευμένα - πρότυπα. Στο σημείο αυτό το διαχρονικά επίκαιρο αντικείμενο έρευνας αποκτά μία νέα διάσταση και καθίσταται μεγαλύτερη πρόκληση: Η ανίχνευσή της συμπεριφοράς των εξατομικευμένων μονάδων (νοικοκυριά, μετακινούμενοι) και το πώς υπεισέρχεται στην αλληλεπίδραση χρήσεων γης και μεταφορών - πώς επηρεάζεται δηλ. από αυτή - διαμορφώνει τη σύγχρονη ερευνητική κατεύθυνση. Κλασσικές μέθοδοι διερεύνησης της αλληλεπίδρασης χρήσεων γης και μεταφορών αποτελούν οι συγκριτικές εμπειρικές διερευνήσεις τύπου μελετών «πριν και μετά» και τα ολοκληρωμένα μοντέλα χρήσεων γης-μεταφορών (Integrated Land Use - Transport models). Σήμερα ωστόσο, το πλαίσιο για αυτή την ολοκληρωμένη προσέγγιση δεν έχει φθάσει στον επιθυμητό βαθμό πληρότητας, ώστε να παραχθεί μια συνεκτική συμπεριφορική βάση για την ανάπτυξη ενός μοντέλου που ενσωματώνει τη συμπεριφορά των αγορών κατοικίας και εργασίας με τη συμπεριφορά μετακινουμένου. Το στοιχείο αυτό εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο συνεχούς διερεύνησης και διαβούλευσης, ώστε με τα υπάρχοντα μεθοδολογικά και θεωρητικά υπόβαθρα να επιτευχθεί μια πιο αξιόπιστη και αντιπροσωπευτική προσέγγιση. Τί είναι αυτό που στην πραγματικότητα λείπει; Η παρούσα εργασία διαπραγματεύεται ακριβώς αυτό: προσπαθεί να δώσει μία απάντηση στο ερώτημα, μέσα από συγκεκριμένη μεθοδολογική προσέγγιση και εφαρμογή. Δέχεται ότι αυτό που λείπει είναι η σε βάθος κατανόηση των διεργασιών στη μίκρο- και μάκρο-κλίμακα και η προσπάθεια απλουστευμένης προσομοίωσης της πραγματικότητας, στο ζήτημα της αλληλεπίδρασης χρήσεων γης και μεταφορών και στον κομβικό ρόλο που κατέχει η συμπεριφορά του μετακινουμένου. Η απάντηση στην κατεύθυνση αυτή αναζητιέται στα Υποδείγματα ή Μοντέλα Δομημένων Εξισώσεων-ΜΔΕ (Structural Equation Models-SEM). Μέσα από μία μεθοδολογική προσέγγιση τριών βημάτων, η διατριβή με τα εξαγόμενα της συμβάλλει στην κατανόηση των επιδράσεων και αλληλεπιδράσεων χρήσεων γης και συστήματος μεταφορών στη συμπεριφορά μετακινουμένου. Ωστόσο, οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες κατέχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωσή της. Παράλληλα, με γνώμονα αυτή τη βαθύτερη κατανόηση, δίνει συγκεκριμένες κατευθύνσεις για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων στη μακροκλίμακα των ολοκληρωμένων στρατηγικών και πολιτικών συγκοινωνιακού και χωροταξικού σχεδιασμού, καθώς και για τη βελτίωση των ολοκληρωμένων μοντέλων χρήσεων γης και μεταφορών.