Πολυμορφισμός του γονιδίου της απολιποπρωτεΐνης Ε στο νεφρωσικό σύνδρομο της παιδικής ηλικίας

Abstract

Objective: The aim of the present study was to investigate apolipoprotein E (apoE) gene polymorphism in children with nephrotic syndrome (NS). Subjects and methods: In the study participated 48 children, aged 1,5 to 18 years old, who were hospitalized in the Second Pediatric Department, of the Aristotle University of Thessaloniki, Greece, or were examined in the Outpatient Clinic for renal diseases, between 2004 and 2007. The children were divided into two groups: the study group, of 17 children with active NS, or relapse and the control group, of 31 children without NS. Clinical examination was followed by blood collection for the determination of hematocrite, hemoglobulin and white cells count in whole blood samples and serum parameters, such as urea, creatinine, total proteins, albumin, cholesterol and triglycerides, as well. Finally, apoE genotypes were determined for the children of both groups. Results: In the control group, ε3/ε3 was the prominent genotype, whereas there were some children bearing e4 allele (9.7%). In study group, however, ε3/ε3 genotype presented in lower frequency compared to the controls (66.66%), and ε4 was present in a higher frequency (13.33%), non-statistically significant compared to controls. There were children bearing the e2 allele, too (20.0%). Children with e2 or e4 allele presented heavier dyslipidemia compared to the children homozygous for the ε3. Because of the small number of children of the study group, no attempt for statistical evaluation of the distribution of the apoE genotype between children with heavy NS, corticoresistance or long-term remission of NS was made. Conclusions: ApoE genotypes seem to differ, not statistically significantly, between children with NS and healthy children. These children’s hypercholesterolemia seems to be mostly related to apoE genes polymorphism and, possibly, predicts the clinical course of the disease.

Σκοπός: Η μελέτη αυτή σχεδιάστηκε με σκοπό τη διερεύνηση του πολυμορφισμού του γονιδίου της αποπρωτεΐνης Ε (apoE) και του ενδεχόμενου ρόλου του στην πορεία και εξέλιξη του ΝΣ της παιδικής ηλικίας. Άτομα που μελετήθηκαν και μέθοδοι: Στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 48 παιδιά, ηλικίας 1,5 έως 13 ετών. Τα παιδιά αυτά νοσηλεύτηκαν στη Β΄ Παιδιατρική Κλινική Α.Π.Θ. του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ ή προσκομίστηκαν στο Τακτικό Παιδονεφρολογικό Εξωτερικό Ιατρείο της ανωτέρω κλινικής κατά το χρονικό διάστημα 2004 - 2007. Τα 48 παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: στην ομάδα ελέγχου, στην οποία ανήκαν 17 παιδιά, με ΝΣ ενεργό ή σε ύφεση, και στους μάρτυρες, που περιλάμβανε 31 παιδιά χωρίς ΝΣ. Στα παιδιά αυτά αφού καταγράφηκε λεπτομερές ατομικό αναμνηστικό, έγινε έλεγχος του αιματοκρίτη, της αιμοσφαιρίνης και του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων στο ολικό αίμα, προσδιορίστηκαν βιοχημικές παράμετροι στον ορό, όπως ουρία, κρεατινίνη, ολικά λευκώματα, λευκωματίνη, χοληστερόλη και τριγλυκερίδια και μελετήθηκε ο πολυμορφισμός του γονιδίου της apoE. Αποτελέσματα: Αναφορικά με τον πολυμορφισμό του γονιδίου της apoE, στους μάρτυρες επικρατούσε ο γονότυπος ε3/ε3 (90,3%), ενώ υπήρχαν και κάποια παιδιά φορείς του γονιδίου ε4 (9,7%). Στα παιδιά της ομάδας ελέγχου, αντίθετα, ανευρέθηκε ο γονότυπος ε3/ε3, σε ποσοστό μικρότερο σε σχέση με τους μάρτυρες (66,66%) , ενώ παρατηρήθηκε φορία του αλληλίου ε4 σε μη σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό (13,33%). Επιπλέον, υπήρχαν παιδιά με ΝΣ που ήταν φορείς του γονιδίου ε2 (20%). Ανάμεσα στα παιδιά με ΝΣ, εκείνα που ήταν φορείς των γονιδίων ε2 και ε4 εμφάνιζαν βαρύτερη δυσλιπιδαιμία από τους ομοζυγώτες για το ε3, χωρίς οι διαφορές των επιπέδων τους να είναι στατιστικά σημαντικές. Λόγω του μικρού αριθμού παιδιών της μελέτης μας θεωρήθηκε άσκοπη κάθε προσπάθεια στατιστικής αξιολόγησης της κατανομής του γονότυπου ανάμεσα στα παιδιά με βαριά κλινική εικόνα ΝΣ, κορτικοεξάρτηση ή καλή πορεία με μακροχρόνια ύφεση. Συμπεράσματα: Ο πολυμορφισμός του γονιδίου της apoE φαίνεται να χαρακτηρίζεται από υπεροχή του ε3/ε3 γονότυπου, χωρίς στατιστικά σημαντική διαφορά στα παιδιά με ΝΣ σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Η υπερχοληστερολαιμία των παιδιών αυτών είναι εκείνη η παράμετρος που σχετίζεται περισσότερο με τον πολυμορφισμό του γονιδίου και την παρουσία των ε2 και ε4 αλληλίων, και ενδεχόμενα προδικάζει τη φυσική πορεία και εξέλιξη του ΝΣ των παιδιών.