Ομάδες συμφερόντων σε ένα μεταβαλλόμενο εσωτερικό και περιφερειακό πολιτικό σύστημα: η περίπτωση της ελληνικής ναυτιλίας και αλιείας σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση

Abstract

The dissertation attempted to picture the behaviour of maritime- and fishing- related interest groups vis-a-vis the European Union. Case studies have been used. On the one hand the maritime accidents of the crude carriers Erika and Prestige. The accidents prompted the Commission to initiate. However, the content of the initiation did not please the maritime interests, therefore they reacted vociferously and tried to influence it so as to be amended. On the other hand is attitudes and behaviours of the fishing industry vis-a-vis the Common Fisheries Policy and especially stock preservation and management. The basic questions set were the following: Regarding the first case study: Despite their international orientation maritime interests appeared to oppose the Union, where common sense would say that they would be groups pressing governments for further transfer of competences from the national to the supranational level. How could this behaviour be explained? On the second case study: Is there an unofficial alliance between fishermen and their respective governments which opposes the unofficial alliance between the Commission and related to fisheries scientists? Analysis did not prove any "anti-europeanism" by maritime interests, therefore refuting the hypothesis. In the particular case study maritime interests did not show their loyalty towards their respective national states but towards the International Maritime Organisation, which is global and specialised instead of the European Union which is considered a regional entity. On the other hand, neither the claim that there are competing alliances between fishermen/governments vs Commission/scientists was corroborated. Relevant to the subject scientific literature, press related to the particular industries and interviews have been used in order to complete the dissertation.

Η διατριβή προσπάθησε να απεικονίσει την συμπεριφορά των ομάδων συμφερόντων της ναυτιλίας και της αλιείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ως μελέτες περίπτωσης θεωρήθηκαν τα ναυτικά ατυχήματα των δεξαμενοπλοίων Erika και Prestige, τα οποία οδήγησαν την Επιτροπή στο να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία στης οποίας το περιεχόμενο αντέδρασαν δυναμικά και προσπάθησαν να επηρεάσουν οι ομάδες των ναυτιλιακών και ιδιαίτερα των πλοιοκτητικών συμφερόντων. Η αντίστοιχη μελέτη περίπτωσης ήταν η Κοινή Αλιευτική Πολιτική και κυρίως η διάσταση της διατήρησης και διαχείρισης των αποθεμάτων. Τα κύρια ερωτήματα που τέθηκαν είναι τα εξής: Για την πρώτη μελέτη περίπτωσης: Γιατί τα ναυτιλιακά συμφέροντα παρά τον διεθνή προσανατολισμό τους φάνηκαν να αντιτίθενται στην Ένωση, ενώ θα έπρεπε (λογικά) να είναι φορείς, που θα πίεζαν για περαιτέρω μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από το εθνικό στο υπερεθνικό επίπεδο; Για την δεύτερη μελέτη περίπτωσης: Υπάρχει ανεπίσημη συμμαχία των αλιέων με τις αντίστοιχες τους Κυβερνήσεις, η οποία έρχεται σε αντίθεση με την ανεπίσημη -αντιστοίχως- συμμαχία μεταξύ Επιτροπής και εξειδικευμένων στο αντικείμενο επιστημόνων; Η ανάλυση έδειξε ότι δεν είναι βάσιμος ο ισχυρισμός περί "αντιευρωπαϊσμού" των πλοιοκτητικών συμφερόντων, αλλά ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν έδειξαν την αφοσίωσή τους προς το εθνικό Κράτος, αλλά στον παγκόσμιο και εξειδικευμένο Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό αντί για την Ευρωπαϊκή Ένωση την οποία θεώρησαν περιφερειακή οντότητα. Αντιστοίχως δεν φάνηκε να επιβεβαιώνεται ούτε ο ισχυρισμός περί ενδεχομένων συμμαχιών και αντιπαλότητας μεταξύ των αλιέων με τις κυβερνήσεις τους και της επιτροπής με τους επιστήμονες αντιστοίχως. Η διατριβή στηρίχθηκε στην επισκόπηση της σχετικής επιστημονικής βιβλιογραφίας, στην επισκόπηση του εξειδικευμένου- αλλά μη επιστημονικού- τύπου για τις μελέτες περίπτωσης, όπως και στην διεξαγωγή συνεντεύξεων.