To zήτημα της γλώσσας στην Κωνσταντινούπολη: λόγος και αντίλογος στην εφημερίδα «ο ταχυδρόμος»: (1898 - 1908)

Abstract

The subject of the thesis is the analysis of the demotiki language and its instruction in Constantinople at the end of the 19th and beginning of the 20th centuries. The main concern was the discussion which appeared in the newspaper Tahydromos after the publication of a series of articles written by Dr. Fotis Fotiadis entitled "Issues on Language and Enlightenment in our Education" and to its monograph published under the same title in this context, the thesis analyzed 73 texts on the demotiki language and its education. The methodology used was a systematic description, historical interpretation and when necessary interpretation was used. The main ideas of the articles published in Tahydromos newspaper were described in chronological order and they were commented in the socioeconomic political and cultural context of the time. As a conclusion it could be said that Tahydromos newspaper, which was the most important newspaper of its time, is a mine of source for those who would like to be research on the language matter in Constantinople and also a laboratory where one would find the greek intellectuals of Constantinople and Greece specialized in the demotiki and kathareuousa languages, as A. Papadopoulou and Fotis Fotiadis.

[…] Σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση, η μελέτη και η ερμηνεία του γλωσσικού και του εκπαιδευτικού δημοτικισμού, όπως εμφανίστηκαν και διαμορφώθηκαν στο χώρο του Ελληνισμού της Πόλης, της Εκκλησίας, των διανοουμένων και των εκπαιδευτικών της, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, όπως και η έκταση εφαρμογής των απόψεων του εκπαιδευτικού δημοτικισμού στα σχολεία της Πόλης. Οι πηγές για τη διερεύνηση του θέματος, εκτός από τις σχετικές εργασίες για το γλωσσικό ζήτημα και τον εκπαιδευτικό δημοτικισμό, είναι όσες ιδιαίτερα αναφέρονται στο χώρο της Πόλης, με επίκεντρο την εφημερίδα «Ο Ταχυδρόμος» και τη συζήτηση που έλαβε χώρα μέσα από τις στήλες της μετά τη δημοσίευση των άρθρων του Φ. Φωτιάδη με τον τίτλο «Το γλωσσικόν ζήτημα κ’ η εκπαιδευτική μας αναγέννησις». Τα κείμενα αυτά του «Ταχυδρόμου» θεωρούμε ότι αποτελούν σημαντική πτυχή της όλης συζήτησης για το γλωσσικό ζήτημα και δεν αξιοποιήθηκαν μέχρι σήμερα από τη σχετική έρευνα. Για το λόγο αυτό, η ενασχόληση με την πρώϊμη αυτή περίοδο του γλωσσικού-εκπαιδευτικού ζητήματος στην Πόλη και η προσέγγιση αναξιοποίητων σχετικών κειμένων, ευελπιστούμε να καλύψει ένα κενό στη σχετική έρευνα. Μεθοδολογικά ακολουθήθηκε η ιστορική-ερμηνευτική μέθοδος έρευνας ως προς το πρώτο, κυρίως, επίπεδό της, το συστημικό-περιγραφικό, αλλά, παράλληλα, έγινε χρήση και της ερμηνευτικής σε σημεία που κρίθηκε απαραίτητο. Η ερμηνευτική διαδικασία που ακολουθήθηκε περιλάμβανε τη φάση της προπαρασκευαστικής ερμηνείας, της ερμηνείας του ίδιου του κειμένου και, τέλος, την ερμηνεία με τη βοήθεια επιπρόσθετου υλικού. Παρατίθενται, δηλαδή, με χρονολογική σειρά οι απόψεις των συντακτών των άρθρων της εφημερίδας «Ταχυδρόμος» και, στη συνέχεια, σχολιάζονται ενταγμένες στο ευρύτερο κοινωνικό-οκονομικό-πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο στης εποχής. […]