Ανάπτυξη υπερευαίσθητης ποσοτικής μεθόδου προσδιορισμού του mRNA του νέου γονιδίου SRA1 και κλινική αξιολόγηση του στον καρκίνο του μαστού και της ωοθήκης

Abstract

Under physiological conditions every cell goes through stages of growth, proliferation and death, which are controlled by specific mechanisms. Moreover, cell proliferation depends on a number of restrictive mechanisms, such as the presence of growth factors, the ability to grow on a monolayer and the necessity of adhesion to surfaces. Mutation in the genes that control these restrictive factors, can convert a normal cell to its cancerous counterpart. Cancer, monoclonal in origin, constitutes a group of diseases which are related with changes in the cellular behaviour, and is characterized by the formation of malignant tumours. Additionally, it is the result of a multistage process with multifactorial justification. As far as the classification of tumours is concerned, they are characterized in accordance with their cell of origin. Consequently, carcinoma denotes a type of cancer that emanates from epithelial cells, while sarcoma is derived from muscular cells or from cells of connective or adipose tissue. Cancers of the haematopoietic cells constitute the various types of leukaemia. In order to describe the tumours, they are classified according to their degree of differentiation. This is done in such a way that they are distinguished as tumours of high, medium or poor differentiation or as undifferentiated or anaplastic tumours. Finally, the classification of tumours includes the grade and the stage of the disease. The staging of the disease usually follows the TNM system, which includes the evaluation of three parameters: the size of the tumour, the presence or absence of metastatic lymph nodes and of distant metastases. Cancer development is mainly owed to environmental factors. However, in terms of the higher predisposition of certain groups of people for specific forms of cancer, it is also characterized as a genetic disease, mainly in an inter-familial scale. The natural history of the disease can be separated into four stages: 1) the induction phase that lasts 15-30 years, the period in which the individual is periodically exposed to certain cancer-causing factors, 2) the in situ phase, lasting from 5 up to 10 years, during which pre-cancerous lesions, that affect the tissues, are observed, 3) the invasion phase, stage that can last from 1 to 5 years in which the cancer cells enter deeper into adjacent tissues, reaching the veins and the lymphatic vessels and 4) the phase of dissemination where metastases in other tissues are observed. Breast cancer constitutes the most widespread form of malignancy in women with the incidence of the disease increasing in the developed western countries. The worldwide mortality rates of breast cancer oscillate between 5.5 and 22.6 per 100,000 individuals. However, the better sensitization of the population, the development of methodologies that can diagnose the disease during its early stages and the profound understanding of the molecular mechanisms of the disease have reduced the mortality rates of breast cancer. The majority of breast cancer cases constitute lesions of the epithelial cells of the lobules and of the ducts. Depending on the cell of origin and the degree of invasion, breast cancer is classified as ductal in situ carcinoma, lobular in situ carcinoma, invasive ductal carcinoma or invasive lobular carcinoma. The invasive ductal and lobular carcinomas can disseminate into other parts of the body via the lymphatic system or the blood circulation. Except of the afore mentioned types of breast cancer, there are also a number of mainly invasive forms, which appear less frequently

Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες κάθε κύτταρο υπόκειται σε ελεγχόμενα στάδια ανάπτυξης, πολλαπλασιασμού και θανάτου. Επιπλέον, ο πολλαπλασιασμός των κυττάρων εξαρτάται από έναν αριθμό περιοριστικών μηχανισμών, όπως η παρουσία αυξητικών παραγόντων, η δυνατότητα δημιουργίας μονοστοιβάδας και η πρόσφυση σε στερεά επιφάνεια. Μετάλλαξη σε κάποιο από τα γονίδια που ελέγχουν τους περιοριστικούς αυτούς παράγοντες, μπορεί να μετατρέψει ένα φυσιολογικό κύτταρο σε καρκινικό. Ο καρκίνος αποτελεί μια ομάδα ασθενειών, μονοκλωνικής προέλευσης, η οποία σχετίζεται με αλλαγές στην κυτταρική συμπεριφορά, χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη κακοήθων όγκων και είναι αποτέλεσμα πολυσταδιακής διαδικασίας και πολυπαραγοντικής αιτιολογίας. Με σκοπό την κατάταξη των όγκων, αυτοί χαρακτηρίζονται με βάση το κύτταρο προέλευσής τους. Επομένως, καρκίνωμα ονομάζεται ο τύπος του κακοήθους νεοπλάσματος που προέρχεται από επιθηλιακά κύτταρα, ενώ σάρκωμα αυτό που προέρχεται από μυϊκά κύτταρα ή από κύτταρα συνδετικού ή λιπώδους ιστού. Οι καρκίνοι των αιμοποιητικών κυττάρων αποτελούν τα διάφορα είδη λευχαιμίας. Ένα, επίσης, κύριο χαρακτηριστικό των όγκων είναι ο βαθμός διαφοροποίησής τους, ώστε αυτοί να διακρίνονται σε ανώτερης, μέσης, κατώτερης διαφοροποίησης και σε αδιαφοροποίητους ή αναπλαστικούς. Τέλος, η κατάταξη των όγκων περιλαμβάνει το βαθμό κακοήθειας (grade) της καρκινικής αλλοίωσης και το στάδιο της νόσου. Η σταδιοποίηση συνήθως επιτελείται με βάση το σύστημα TNM, το οποίο περιλαμβάνει την αξιολόγηση τριών παραγόντων: του μεγέθους του όγκου, της παρουσίας ή απουσίας μεταστάσεων στους επιχώριους λεμφαδένες και της παρουσίας ή απουσίας απομακρυσμένων μεταστάσεων. Η εκδήλωση του καρκίνου οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ωστόσο, κατά ένα ποσοστό παραμένει γενετικό νόσημα, όχι με την αυστηρά καθορισμένη έννοια του όρου, αλλά ως μεγαλύτερη προδιάθεση ορισμένων ομάδων πληθυσμού για συγκεκριμένες μορφές καρκίνου, κυρίως σε ενδοοικογενειακή κλίμακα. Η φυσική ιστορία της νόσου μπορεί να χωρισθεί σε τέσσερα στάδια: 1) τη φάση πρόκλησης, που διαρκεί έως 30 χρόνια, χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του οποίου το άτομο περιοδικά εκτίθεται σε συγκεκριμένους καρκινογόνους παράγοντες, 2) την in situ (τοπική) φάση, που διάρκειας 5 έως και 10 ετών, στην οποία παρατηρούνται προκαρκινικές αλλοιώσεις που επηρεάζουν τους ιστούς, 3) τη φάση διήθησης, στάδιο που μπορεί να διαρκέσει από 1 έως 5 χρόνια, κατά την οποία τα καρκινικά κύτταρα εισερχόμενα σε βαθύτερους ιστούς, φθάνουν ως τα λεμφικά και τα αιμοφόρα αγγεία και 4) τη φάση διασποράς όπου δημιουργούνται μεταστάσεις σε άλλους ιστούς. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο διαδεδομένη μορφή κακοήθειας στις γυναίκες με την επίπτωση της νόσου να εμφανίζεται αυξημένη στις δυτικές ανεπτυγμένες κοινωνίες. Η θνητότητα στον καρκίνο του μαστού κυμαίνεται παγκοσμίως μεταξύ του 5,5 και 22,6 ανά 100.000 ατόμων. Ωστόσο, η έγκαιρη χρήση διαγνωστικών μεθόδων και η καλύτερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού έχουν οδηγήσει σε μείωση της θνητότητας, εφόσον οι περισσότερες περιπτώσεις ανιχνεύονται στα πρώιμα στάδια εκδήλωσης της νόσου