Ο ρόλος της αξονικής αγγειογραφίας στην διερεύνηση της αυτόματης υπαραχνοειδούς αιμορραγίας

Abstract

Purpose: Spontaneous subarachnoid haemorrhage is a clinical condition that may be attributed to various underlying causes, such as rupture of intracranial aneurysms and arteriovenous malformations (AVMs). Suspected cerebrovascular abnormalities can be detected either with digital subtraction angiography (DSA) or with computed tomography angiography (CTA) combined with postprocessing tools, namely multiplanar reformation, maximum intensity projection, shaded surface displayvirtual endoscopy and direct volume rendering. Materials and Methods: We prospectively studied a group of 205 patients with spontaneous subarachnoid haemorrhage. One hundred ninety eight (198) patients underwent both DSA and CTA and formed our study group. Patients with intracranial aneurysms underwent surgical or endovascualr treatment. Results: DSA was negative for 35 patients, detected 178/179 aneurysms and 15 AVMs. CTA correctly detected 176/179 aneurysms and all 15 cases of AVMs whereas it was negative in 35 cases. After 3D reconstruction the size, location and the relationship to the parent vessel of the aneurysms, the extent of the AVMs with the main feeding vessel(s), nidus and draining veins were reliably shown by CTA although DSA provided more anatomic details related to the anatomy of the adjacent vessels. The accuracy, sensitivity, positive predictive accuracy and negative predictive accuracy for CTA was 98%, 97.9%, 100% and 94.3% and for DSA was 99%, 99.3%, 100% and 98%, respectively. Conclusions: It is suggested that CSA is a reliable alternative to DSA in detecting intracranial aneurysms. The role of CTA in demonstrating AVMs can be considered complementary to that of DSA.

Σκοπός αυτής της εργασίας ήταν να αξιολογήσει την χρησιμότητα της Αξονικής Αγγειογραφίας (ΑΞΑ) σε ασθενείς με αυτόματη υπαραχνοειδή αιμορραγία ( ΑΥΑ ), με έμφαση στην πρώϊμη ανάδειξη και χαρακτηρισμό κυρίως των εγκεφαλικών ανευρυσμάτων και στην επιλογή της καταλληλότερης θεραπευτικής αντιμετώπισης. Έγινε συγκριτική μελέτη με την ενδαρτηριακή Ψηφιακή Αφαιρετική Αγγειογραφία ( ΨΑΑ ) και με τα χειρουργικά ευρήματα. Κατά την διάρκεια των 5 τελευταίων ετών ( 2002 - 2006 ), προσήλθαν στο Νοσοκομείο μας 205 ασθενείς με ΑΥΑ. Όλοι οι ασθενείς εξετάστηκαν με Αξονική Τομογραφία και Αγγειογραφία ( ανασυνθέσεις MPR, MIP, SSD, VRT, Virtual Endoscopy, Τransparent VR ). Με ΨΑΑ εξετάστηκαν 198 ασθενείς αφού 2 ασθενείς κατέληξαν πριν την εκτέλεση της ΨΑΑ και 5 οδηγήθηκαν άμεσα στο χειρουργείο λόγω συνύπαρξης με την υπαραχνοειδή αιμορραγία και ενδοεγκεφαλικού αιματώματος. Από τους 198 ασθενείς που εξετάστηκαν και με τις δύο μεθόδους, σε 35 δεν παρουσιάστηκαν παθολογικά ευρήματα, σε 15 αιτία της υπαραχνοειδούς αιμορραγίας ήταν η αιμορραγία αγγειακών δυσπλασιών ( 10 αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες, 4 φλεβώδη αγγειώματα στα 2 δε από αυτά συνυπήρχαν σηραγγώδη αιμαγγειώματα και 1 μικρή μηνιγγική αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία ) και σε 148 ασθενείς διαγνώστηκαν 179 ανευρύσματα ( μεγέθους 2χιλ. - 4 εκ. ). Η ΑΞΑ ανέδειξε τα 176 από τα 179 ανευρύσματα. Οι 3 ψευδώς αρνητικές περιπτώσεις αφορούσαν μικρά ανευρύσματα μεγέθους 2 - 3 χιλ. Δεν υπήρξε κανένα ψευδώς θετικό εύρημα ( ευαισθησία της ΑΞΑ 98.32% και ειδικότητα 100% ). Ένα μικρό ανεύρυσμα στον διχασμό της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας και η μικρή μηνιγγική αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία δεν διαγνώστηκαν αρχικά με την ΨΑΑ. Ακόμη η ΨΑΑ δεν ανέδειξε τα 2 σηραγγώδη αιμαγγειώματα που συνυπήρχαν με τα φλεβώδη αγγειώματα. 60 ανευρύσματα αντιμετωπίστηκαν χειρουργικά, 110 με εμβολισμό και 14 συντηρητικά. Υπήρξε καλή συσχέτιση μεταξύ της ΑΞΑ και των χειρουργικών ευρημάτων. Σε 165 από τα 179 ανευρύσματα ήταν δυνατή η επιλογή της καταλληλότερης αντιμετώπισης με την ΑΞΑ ( 92.17% ), ενώ σε 14 ανευρύσματα χρειάστηκε η συμβολή της ΨΑΑ για την επιλογή της θεραπείας. Η ΑΞΑ είναι μια ακριβής, υποσχόμενη μέθοδος στην διερεύνηση της ΑΥΑ, λιγότερο επεμβατική, γρήγορη και με χαμηλότερο οικονομικό κόστος της ΨΑΑ, παρέχοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την ανίχνευση και τον χαρακτηρισμό ενός ανευρύσματος. Είναι ασφαλής και αποτελεσματική στην επιλογή της καταλληλότερης αντιμετώπισης του ανευρύσματος, ως μόνη μέθοδος, στις περισσότερες περιπτώσεις. Η μελέτη αυτή επιβεβαιώνει τον ρόλο της ΑΞΑ, ως πρωταρχικής μεθόδου διερεύνησης της ανευρυσματικής ΑΥΑ, με την ΨΑΑ να εφαρμόζεται σε ειδικές περιπτώσεις. Τα αποτελέσματα της ΑΞΑ στην μελέτη των άλλων αγγειοδυσπλασιών είναι λιγότερο ικανοποιητικά. Για αυτές απαιτείται η εκτέλεση της ΨΑΑ πριν τον θεραπευτικό σχεδιασμό, ενώ η ΑΞΑ έχει συμπληρωματικό ρόλο.