Προσδιορισμός των κυτταρικών στοιχείων του βρογχοκυψελιδικού εκπλύματος σε εργαζομένους με έκθεση στον αμίαντο

Abstract

INTRODUCTION: Asbestos constitutes a geophysical element with useful phisico-chemical properties, well known from the antiquity. Until the recent past, it was used widely in amateur and in industrial scale. The inhalation of asbestos fibers, even in small quantities, leads to their chronic remain in the tracheobronchial tree, so as a foreign body, activates a specific inflammatory procces to an effort to expel it from the organism. Finally, the asbestos fibers provokes injuries to the pleura and pulmonary parenchyma, decades afterwards. AIM : Investigation and determination of cellular type in BAL of apparently healthy individuals that have been exposed in asbestos for a long period of time. MATERIAL AND METHODS: We studied 39 workers (25 men and 14 women with a mean of age 46.2 ± 4.2 years and mean working time 23.5 ± 4 years) from a total of 200, working in a manufacture of brakes and clutches for cars that used chrysotile. Selection criteria: A) Daily and directly contact for at least 15 years without other similar exposure in their free time. B) Apparent healthy individuals without respiratory symptoms and with negative radigraphy. From the studied population, smokers were 14 (36%), former smokers 6 (15%) and never smokers 19 (49%). All of them, they underwent on bronchoscopy and receiving of BAL, after the infusion of 200ml normal saline in medium lobe. Mean resorbed liquid was 119.8ml. In BAL, we evaluated the total number and the vitality of cells, the existence of dust leiden, of iron leiden as well as of asbestos bodies (May-Grunwald-Giemsa coloration). The specimens underwent in control for the mycobacterium tuberculosis (Ziehl-Nielsen coloration) and for the existence of cancer cells. RESULTS: Chronic bronchitis revealed in bronchoscopy in all but one (97.5%), that not related to smoking habit and none exhibited tubrculosis or neoplasm. Asbestos bodies observed in the BAL in 14 (36%) of 39 subjects, dust leiden in 37 (95%) and iron leiden in 39 (100%). Those with asbestos bodies, had 3 times more probability to have lymphocytosis (with a cut-off point 10% lymphocytes, Odds ratio = 3.2, 95%CI: 0.84 - 12.1 p = 0.09) and they had an increased percentage of iron leiden (29%), comparative to those who they did not had asbestos bodies in BAL (38.4% ± 23.4, p = 0.08). Those that they did not exhibit asbestos bodies in BAL had shown an increased number of neutrophils (5.1±1.4%, normal value < 3%),. CONCLUSIONS: The long-lasting exposure in asbestos causes chronic inflammatory reaction of lungs, independent of the appearence of asbestos bodies in BAL. BAL in asbestos exposed asymptomatic individuals is more likely to present a lymphocellular type reaction and increased number of iron leiden, when is related with the existance of asbestos bodies. Non existance of asbestos bodies in BAL is related by polymorphonuclear type reaction.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ο αμίαντος αποτελεί γεωφυσικό στοιχείο με χρήσιμες φυσικο-χημικές ιδιότητες από την αρχαιότητα. Έκτοτε έως το πρόσφατο παρελθόν, τέθηκε σε εκμετάλλευση τόσο σε ερασιτεχνική, όσο και βιομηχανική κλίμακα. Η εισπνοή των ινών αμιάντου ακόμη και σε μικρές ποσότητες οδηγεί στην χρόνια παραμονή αυτών στο τραγχειοβρογχικό δένδρο και ως ξένο στοιχείο προκαλεί την προσπάθεια απoβολής του από τον οργανισμό, διαμέσου φλεγμονώδους εξεργασίας. Τελικά προκαλεί βλάβες κυρίως στον υπεζωκότα και στο πνευμονικό παρέγχυμα σε μακροχρόνια βάση, δεκαετίες μετά. ΣΚΟΠΟΣ: Η διερεύνηση και ο καθορισμός του κυτταρικού τύπου στο βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα σε ασυμπτωματικά άτομα με μακροχρόνια επαγγελματική έκθεση στον χρυσοτίλη αμίαντο. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Μελετήθηκαν 39 άτομα (25 άνδρες και 14 γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας τα 46.2 ± 4.2 έτη και εργασίας τα 23.5 ± 4 έτη) από σύνολο 200 εργαζομένων σε εργοστάσιο κατασκευής εξαρτημάτων πέδησης και συμπλεκτών αυτοκινήτων με επαγγελματική έκθεση στον χρυσοτίλη αμίαντο. Κριτήρια επιλογής: Α) Η άμεση επαφή και η καθημερινή έκθεση των εργαζομένων στον αμίαντο επί 15 τουλάχιστον χρόνια χωρίς άλλη ανάλογη έκθεση στον ελεύθερο χρόνο τους. Β) Ασυμπτωματικά άτομα, χωρίς ιστορικό από το αναπνευστικό και με αρνητική ακτινογραφία θώρακος. Από τους μελετηθέντες οι καπνιστές ήταν 14 (36%), οι πρώην καπνιστές 6 (15%) και οι μη καπνιστές 19 (49%). Όλοι υπεβλήθησαν σε βρογχοσκόπηση και λήψη βρογχοκυψελιδικού εκπλύματος (ΒΕΚ) με έγχυση 200ml φυσιολογικού ορού στον μέσο λοβό. Ο μέσος όρος του αναρροφηθέντος υγρού ήταν 119.8ml. Στο ΒΕΚ αξιολογήθηκαν ο συνολικός αριθμός και η ζωτικότητα των κυττάρων, η ύπαρξη κονιοφάγων, σιδηροφάγων καθώς και τα σωμάτια αμιάντου (χρώση May-Grunwald-Giemsa). Επίσης γινόταν χρώση Ziehl-Nielsen για το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης και έλεγχος για την ύπαρξη καρκινικών κυττάρων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η βρογχοσκόπηση ανέδειξε εικόνα χρονίας βρογχίτιδας για όλους τους εξεταζόμενους (πλην ενός) ανεξάρτητα από την καπνιστική συνήθεια. Δεν διαπιστώθηκε κακοήθεια ή φυματίωση σε κανέναν από τους εξεταζόμενους. Σωμάτια αμιάντου ανευρέθησαν σε 14 άτομα (36%), κονιοφάγα σε 37 (95%) και σιδηροφάγα σε 39 (100%). Όσοι παρουσίαζαν σωμάτια αμιάντου είχαν 3πλάσια πιθανότητα να έχουν λεμφοκυτταρικού τύπου αντίδραση ( cut off point 10%, Odds ratio = 3.2, 95%CI: 0.84 - 12.1; p = 0.09), αλλά εμφάνιζαν επίσης μεγαλύτερο ποσοστό σιδηροφάγων (29%) συγκριτικά με όσους δεν είχαν σωμάτια αμιάντου (38.4% ± 23.4, p = 0.08) . Αύξηση των ουδετεροφίλων (5.1±1.4%, φυσιολογική τιμή < 3%), σε όσους δεν παρουσίαζαν σωμάτια αμιάντου. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η μακροχρόνια έκθεση στον αμίαντο προκαλεί χρόνια φλεγμονώδη αντίδραση του πνεύμονα, χωρίς την απαραίτητη εμφάνιση σωματιδίων αμιάντου σε όλους τους εκτιθέμενους. To BAL σε ασυμπτωματικά άτομα με επαγγελματική έκθεση στον αμίαντο, είναι πιθανότερο να παρουσιάζει λεμφοκυτταρικού τύπου αντίδραση όταν συσχετίζεται με την ύπαρξη σωματιδίων αμιάντου και με αυξημένο αριθμό σιδηροφάγων. Η μη ύπαρξη σωματίων αμιάντου στο BAL, συσχετίζεται με πολυμορφοπυρηνικού τύπου αντίδραση.