Ανάλυση μικροδορυφορικού DNA σε νεοπλασίες του μαστού

Abstract

Breast cancer is the most frequent cancer in the female population and the involvement of chromosomal alterations is often implicated in the development of cancer. The aim of our study was to assess loss of heterozygosity (LOH) in relation to clinical and pathological parameters, such as age, stage of the disease, tumor size, tumor grade, lymph node involvement, extensive intraductal component (EIC) and peritumoral angiolymphatic invasion (PALI). In detail, tumors, corresponding normal tissues and peripheral blood samples from 50 women with operable breast cancer, were analyzed by polymerase chain reaction (PCR) at 16 polymorphic DNA markers, on both the long and short arm of chromosome 1. We also studied the involvement of DNA mismatch repair genes in sporadic breast cancer, matched normal and tumoral DNA samples of the same patients were analyzed for LOH with 10 microsatellites at or linked to hMSH2 (2p16), hMLH1 (3p21-23) and hMSH3 (5q11-q13). There was a significant correlation between chromosomal region 1q21-23 (LOH 34%) and the presence of extensive intraductal component (EIC) and peritumoral angiolymphatic invasion (PALI) (p<0.01, p<0.04), both independent markers of local recurrence. The percentage of LOH 2p16, 3p21-23 and 5q11-13 regions was 12%, 16% and 8%. There was no statistical significant correlation with clinical and pathological parameters.

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον συχνότερα εμφανιζόμενο καρκίνο στο γυναικείο πληθυσμό στις ανεπτυγμένες χώρες. Η γενετική βάση του καρκίνου του μαστού έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον των ερευνητών, ιδιαίτερα τη τελευταία δεκαετία. Έτσι, ενώ τα ογκογονίδια κατείχαν τη πρώτη θέση του ενδιαφέροντος, σήμερα τα ογκοκατασταλτικά γονίδια υπόσχονται να διδάξουν πολλά σε ότι αφορά τους μοριακούς μηχανισμούς της παθογένειας της νόσου. H μεθοδολογία που χρησιμοποιείται σήμερα για την εντόπιση περιοχών του γονιδιώματος με μεγάλη πιθανότητα ύπαρξης ογκοκατασταλτικών γονιδίων είναι η μελέτη της απώλειας της ετεροζυγωτίας (LOH), με τη χρήση δεικτών μικροδορυφορικού DNA. Σκοπός της παρούσης μελέτης είναι η συσχέτιση της απώλειας ετεροζυγωτίας στο καρκίνο του μαστού με κλινικά και παθολογοανατομικά χαρακτηριστικά. Απώτερος στόχος είναι η αξιολόγηση των παραπάνω σε μοριακό επίπεδο και ως εκ τούτου η πιθανή παρέμβαση τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο θεραπείας. Αναλυτικότερα, πενήντα ζεύγη δειγμάτων από ασθενείς με καρκίνο του μαστού (όγκος / περιφερικό αίμα) εξετάσθηκαν καταρχήν για εμφάνιση απώλειας της ετεροζυγωτίας (LOH) σε διάφορες περιοχές του χρωμοσώματος 1, χρησιμοποιώντας 16 πολυμορφικούς δείκτες μικροδορυφορικού DNA. Στη συνέχεια εξετάσθηκε το παραπάνω υλικό για ανίχνευση απώλειας της ετεροζυγωτίας στις χρωμοσωμικές θέσεις τις αντιστοιχούσες στα γονίδια του συστήματος επιδιόρθωσης κακοζευγαρωμένων βάσεων (mismatch repair genes) hMSH2, hMLH1 και hMSH3, χρησιμοποιώντας 10 πολυμορφικούς δείκτες. Τέλος έγινε συσχέτιση των παραπάνω αποτελεσμάτων με κλινικές και ιστολογικές παραμέτρους όπως την ηλικία της ασθενούς, το στάδιο της νόσου, το μέγεθος του όγκου, τηλεμφαδενική συμμετοχή, τον ιστολογικό τύπο, το βαθμό διαφοροποίησης του όγκου και τέλος τηλεμφαγγειακή διήθηση. Οι παρατηρούμενες συχνότητες LOH για κάθε πολυμορφικό δείκτη ξεχωριστά στο χρωμόσωμα 1, κυμαίνονται μεταξύ 5% και 20%. Καθώς μερικοί από τους δείκτες εντοπίζονται στην ίδια περιοχή του χρωμοσώματος, συσχετίσθηκε το ποσοστό LOH στις περιοχές αυτές με κλινικο –παθολογοανατομικές παραμέτρους. Έτσι η περιοχή 1p36-36.2 εμφανίζει LOH σε ποσοστό 32% (16/50), η περιοχή 1p32 εμφανίζει LOH σε ποσοστό 22% (11/50), η περιοχή 1q21-23 εμφανίζει LOH σε ποσοστό 34% (17/50) και τέλος η περιοχή 1q42-43 εμφανίζει LOH σε ποσοστό 30% (15/50). Από τη στατιστική ανάλυση φαίνεται πως η περιοχή 1q21-23 (LOH 34%) εμφανίζει θετική συσχέτιση με την ύπαρξη εκτεταμένου ενδοπορικού στοιχείου και λεμφαγγειακής διήθησης γύρω από τον όγκο (p<0,01 και p<0,04 αντίστοιχα). Και τα δύο παραπάνω ιστολογικά χαρακτηριστικά αποτελούν σημαντικούς ανεξάρτητους προγνωστικούς δείκτες τοπικής υποτροπής μετά από χειρουργική επέμβαση. Τα ποσοστά LOΗ στις περιοχές τις αντιστοιχούσες στα γονίδια του συστήματος επιδιόρθωσης κακοζευγαρωμένων βάσεων κυμαίνονται από 8%-16% και δε παρατηρήθηκε καμία στατιστικά σημαντική συσχέτιση με κλινικές και ιστολογικές παραμέτρους.