Οι ομάδες πίεσης και η δράση τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Abstract

Η σύγχρονη ευρωπαϊκή πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από την πορεία προς την ενοποίηση του μεγαλύτερου μέρους των ευρωπαϊκών χωρών στο θεσμικό μόρφωμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε ένα σύντομο, από ιστορική άποψη, χρονικό διάστημα, η ΕΕ θα κληθεί να υπηρετήσει την επιθυμία των πολιτών της ευρωπαϊκής ηπείρου για συνεργασία και συμμετοχή στο πλαίσιο της και να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες που θα παρουσιασθούν με την εισαγωγή δέκα επιπλέον χωρών σε αυτήν. Οι δυσκολίες που έχουν παρουσιασθεί ως σήμερα στη διακυβέρνηση της ΕΕ αναμφισβήτητα θα πολλαπλασιασθούν και η κατανόηση των διαδικασιών χάραξης και εφαρμογής της ευρωπαϊκής πολιτικής από το σύνολο των ευρωπαίων πολιτών θα αποτελέσει σημαντική πρόκληση για τους ευρωπαίους ηγέτες. Η «Ευρώπη των 25» θα πραγματοποιηθεί σε μία περίοδο εξαιρετικά κρίσιμη για την ΕΕ στο επίπεδο της αποδοχής της από τους πολίτες. Η διαπιστωμένη, σήμερα, αποστασιοποίηση του πολίτη από την ΕΕ δύναται στο άμεσο μέλλον να καταλήξει σε πλήρη διάσταση των κυβερνώντων από τους κυβερνώμενους και αποξένωση του πολίτη από το ευρωπαϊκό σύστημα. Το γεγονός αυτό, το οποίο εγκυμονεί σημαντικό κίνδυνο αμφισβήτησης του θεσμού σε μία περίοδο που η αποδοχή του από τους πολίτες θα είναι ιδιαίτερα αναγκαία, οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στην έλλειψη κατανόησης του τρόπου διακυβέρνησης της ΕΕ και των μηχανισμών που τον διέπουν από τους πολίτες. Για το λόγο αυτό απαιτείται η ενδελεχής μελέτη όλων των παραγόντων που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η παρούσα διδακτορική διατριβή αποσκοπεί στη διασαφήνιση μέρους της ευρωπαϊκής διαδικασίας λήψης αποφάσεων που σχετίζεται με τις Ομάδες Πίεσης και τη δράση τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στα εθνικά κράτη που απαρτίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση (με την εξαίρεση της Μεγάλης Βρετανίας), οι πολίτες είναι συνηθισμένοι στην παραδοσιακή πολιτική επιρροή που ασκείται μέσα από τα κόμματα, τους βουλευτές και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Οι παραδοσιακές αυτές ομάδες πολιτικής επιρροής έχουν εδώ και δεκαετίες βρει τη θεσμική τους θέση μέσα στα δημοκρατικά και φιλελεύθερα συντάγματα των χωρών-μελών της ΕΕ. Βεβαίως δίπλα σε αυτές τις θεσμοθετημένες ομάδες υπάρχουν και άλλες Ομάδες Συμφερόντων οι οποίες, με την εξαίρεση των θεσμοθετημένων συνδικαλιστικών ομάδων, δρουν συνήθως στο παρασκήνιο. Οικονομικοί παράγοντες και ποικίλα συμφέροντα ανιχνεύονται σε δημοσιεύματα στον τύπο, εντοπίζονται μέσα από τροπολογίες που κατατίθενται την τελευταία στιγμή σε νομοσχέδια στο Κοινοβούλιο, ιχνηλατούνται σε πολιτικές επιθέσεις κατά βουλευτών ή κομμάτων. Πουθενά όμως δεν εμφανίζονται στο προσκήνιο, ενώ η δράση τους δεν είναι αποδεκτή ή αναγνωρισμένη, τουλάχιστον σε ρητορικό επίπεδο. […]