Ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ. ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ

Abstract

THE "PRONOIA", AS AN INSTITUTION OF TEMPORARY CONCESSION OF STATE RIGHTS TO INDIVIDUALS, WAS BORN, DEVELOPED AND LARGELY USED DURING THE LAST BYZANTINE PERIOD(FROM THE 11TH AT LEAST CENTURY) ON THE ALMOST PERMANENTLY BYZANTINE GROUNDS, DISTINGUISHED FROM OTHER CONTEMPORARY INSTITUTIONS BY SOME PARTICAULAR FEATURES. ALL CONCESSIONS OF THAT KIND WERE PERMANENTLY OWNE STATE AS CONCERNING PUBLICPROPERTY. THEREFORE, "PRONOIA" GRANTS CAN ALWAYS BE RECALLED BY THE STATE AND NOT SALED OR TRANSFERED BY THE PROCESSOR-PRO ALSO, THE PERIOD OF TIME DURING WHICH A "PRONOIA" CAN BE POSSESSED IS A PRIORI LIMITED; SO, THE RIGHT OF POSSESSION FOR LIFETIME IS THE MOST COMMON PROLONGATION OF THAT TIME PERIOD AND THE RIGHT OF TRANSFER BVY INHERITANCE TO ONE MORE GENERATION (FROM THE MIDDLE OF THE 13TH CENTURY) CONSIST THE EXTREME LEGAL POSSIBILITY. CONCEQUENTLY, THE OBJECT OFTHAT CONCESSION CAN ONLY BE THE RIGHT OF GETTING A CERTAIN (CONCERNING THE KIND AND THE AMOUNT) PROFIT FROM THESE PUBLIC PROPERTIES-THAT IS, ACCORDING TO THETIME AND PLACE, MOSTLY LANDRENT ("PAKTON"- "MORTE") FROM DEPENDED PEASANTS ("PAROIKOI") AND LAND (TILL THE 13TH CENTURY) OR BASIC TAX OF LAND AND "HOMES" ("TELOS"- "OIKOUMENON") FROM PEASANTS OWNERS OF ESTATE (FROM THE 14TH MOSTLY CENTURY) OR BOTH. NEVERTHELESS, PRONOIARS HAVE NO FURTHER RIGHTS ON CONCESSED PEOPLEAND LAND. (SHORTENED)

H "ΠΡΟΝΟΙΑ, ΩΣ ΘΕΣΜΟΣ ΠΡΟΣΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΩΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΙΔΙΩΤΕΣ, ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ, ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΕ ΚΑΙ ΕΥΡΕΩΣ ΕΦΑΡΜΟΣΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟ (ΑΠΟ ΤΟΝ 11Ο ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΑΙ .) ΚΑΙ ΣΤΑ ΣΧΕΔΟΝ ΜΟΝΙΜΩΣ ΥΠΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΙΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΕΔΑΦΗΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΠΟΥ ΤΗΝ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ. ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΑΥΤΕΣ ΣΤΑΘΕΡΗ ΣΥΝΙΣΤΑΜΕΝΗ ΥΠΗΡΞΕ Η ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΩΝ ΚΥΡΙΑΡΧΙΚΩΝ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΕΠΙ ΤΩΝ "ΠΡΟΝΟΙΩΝ", ΠΟΥ ΗΣΑΝ ΒΕΒΑΙΑ ΕΞ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΚΤΗΣΕΙΣ. ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑΝ ΟΙ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΑΝΑΚΛΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΟΡΗΓΟ-ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΗ ΕΚΠΟΙΗΣΙΜΕΣ 'Η ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΙΜΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΤΟΧΟ-ΠΡΟΝΟΙΑΡΙΟ, ΕΝΩ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΕΚ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟΣ. ΕΤΣΙ Η ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΝΟΜΙΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΜΑΛΛΟΝ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΗ ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΧΡΟΝΟΥ, ΕΝΩ Η ΚΛΗΡΟΔΟΣΙΑ ΣΕ ΜΙΑ ΜΟΝΟΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ (ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟΥ 13ΟΥ ΑΙ.) ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΕΣΧΑΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟ ΑΠΟΨΕΩΣ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ. ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΩΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΜΟΝΟΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΠΟΛΑΥΗΣ ΜΙΑΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ (ΣΕ ΕΙΔΟΣ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΗΤΑ) ΠΡΟΣΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΑΥΤΕΣ "ΚΤΗΣΕΙΣ"-ΔΗΛΑΔΗ, ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ, ΚΥΡΙΩΣ ΜΙΣΘΩΜΑΤΟΣ ΓΗΣ ΑΠΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΕΣ-ΠΑΡΟΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΓΗ (ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ 130 ΑΙ.) 'Η ΒΑΣΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΗΣ-"ΣΠΙΤΙΚΩΝ" ΑΠΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΕΣ ΦΟΡΟΥ ΥΠΟΧΡΕΟΥΣ (ΑΠΟ ΤΟΝ 14Ο ΚΥΡΙΩΣ ΑΙ.) 'Η ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ. ΔΕΝ ΝΟΟΥΝΤΑΙ ΟΜΩΣ ΕΥΡΥΤΕΡΑ 'Η ΜΟΝΙΜΟΤΕΡΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ 'Η ΤΩΝ ΚΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΩΝ. (ΠΕΡΙΚΟΠΗ)