Η συσχέτιση του ελληνικού χρηματιστηρίου με τα μεγάλα διεθνή χρηματιστηριακά κέντρα της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου και η επίδραση μακρο-οικονομικών παραγόντων στη διαμόρφωση των μετοχικών αποδόσεων

Abstract

This doctoral dissertation aims at defining the relationship which exists between the stock market indexes between the New York, London and the Athens Stock Exchanges. Furthermore, it tries to detect the basic macroeconomic variables that effect the New York and Athens stock exchanges. For the purpose of this studies the US and the Greek markets are taken as examples and we try to investigate their interrelations through the influence of the LSE by applying various methods. The evaluation of the above relationships could be characterized as a complicated process on the field of the Applied Economics school of thought, and tries, using various concepts and instruments of Economic Theory, to establish not only the long and short-run relations among the stock market indices, but also the relations between these indices and the fundamentals and the causality relations among the major variables of the thesis. The empirical part within the research is carried out, is the NYSE with its major indices, Dow-Jones, Nasdaq and S&P 500, the LSE with FTSE and the General Price Index of ASE. The fundamentals considered are those generally accepted in the stock market literature, namely: industrial production, interest rates and inflation. The dissertation utilizes monthly data covering the period 1984: 4 to 2004:11 for the stock exchange and macroeconomic indices. The above data is taken from the monthly issues of the National Statistics Services and the Econstats database. The major tests and methods employed on this thesis, for the completion of its aims an objectives, were the Dickey-Fuller’s unit root tests, tests for cointegration, Error Correction Mechanism and the Granger causality tests. The most important conclusions of the thesis refer that share returns both in Greece and in the USA are effected by a series of macroeconomic variables. Thus, stock returns are reflected by changes in the inflation rate together with changes in industrial production and interest rates. More specifically, there are long-run relations between the stock market indices and also between these indices and the fundamentals. Moreover, the application of Granger causality tests shows the existence of causality between stock market indices and between these indices and fundamentals as well. Finally, the US macroeconomic variables determine the Greek macroeconomic variables through their stock markets’ effect. Διδακτορική Διατριβή: Μελπομένη - Σταυρούλα Δριτσάκη xxi The contribution of this dissertation thesis in comparison with previous empirical researches is that by applying cointegration analysis we managed to : • detect the concurrent existence of high volatility within the stock-market indices of U.S.A and Greece in the short - run and the explanatory power of industrial production in the long - run and • discover the existence of a long - run equilibrium relationship between the stock market indices and the macroeconomic determinants. Furthermore, the application of Vector Autoregression methodology (VAR model) helped us to: • prove the existence of a bilateral interdependence between the stock market indices and the interest rates and • find an impact of the U.S.A interest rates into the Greek interest rates, but also into the industrial production, through the general stock market indices.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή προσπαθεί να προσδιορίσει τη σχέση ανάμεσα στους δείκτες των χρηματιστηρίων της Νέας Υόρκης, του Λονδίνου και των Αθηνών, αλλά και να εντοπίσει τους βασικούς μακρο-οικονομικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις χρηματαγορές των ΗΠΑ και της Ελλάδας. Ερμηνεύουμε τα χρηματι-στήρια της Νέας Υόρκης και της Ελλάδος, μέσω του χρηματιστηρίου του Λονδίνου και προσπαθούμε να διαπιστώσουμε με την εφαρμογή διαφόρων μεθόδων την ύπαρξη ή μη σχέσης μεταξύ αυτών. Η αξιολόγηση των σχέσεων που προαναφέραμε θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως μια περίπλοκη διαδικασία στον τομέα της εφαρμοσμένης οικονομικής επιστήμης που προσπαθεί χρησιμοποιώντας διάφορες έννοιες της χρηματοοικονομικής θεωρίας να θεμελιώσει τις μακροχρόνιες και βραχυχρόνιες σχέσεις μεταξύ των δεικτών των χρηματιστηρίων. Παράλληλα, διερευνά τη σχέση μεταξύ των δεικτών αυτών και των βασικών μακρο-οικονομικών μεγεθών, καθώς και τις σχέσεις αιτιότητας μεταξύ όλων των μεταβλητών που συμμετέχουν στη διατριβή αυτή. Στα πλαίσια του εμπειρικού σκέλους της διατριβής χρησιμοποιήθηκε το χρηματιστηρίων της Νέας Υόρκης με τους βασικούς δείκτες Dow - Jones, Nasdaq, και S&P 500, του Λονδίνου με το γενικό δείκτη FTSE 100, καθώς και ο γενικός δείκτης του χρηματιστηρίου των Αθηνών General, Share - Greece. Επίσης, χρησιμοποιούνται βασικά μακρο-οικονομικά μεγέθη από την οικονομία της Ελλάδος και των Η.Π.Α όπως το επιτόκιο των κυβερνητικών ομολόγων, ο δείκτης τιμών του καταναλωτή και ο δείκτης της συνολικής βιομηχανικής παραγωγής. Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση της έρευνας αυτής είναι μηνιαία και καλύπτουν την περίοδο από το 1984:4 μέχρι και 2004:11 για όλους τους χρηματιστηριακούς και μακρο-οικονομικούς δείκτες. Τα παραπάνω στοιχεία προέρχονται από τις βάσεις δεδομένων της Econstats, καθώς και από τα μηνιαία δελτία της στατιστικής επετη-ρίδας της Ελλάδος. Για την επίτευξη των στόχων της διατριβής οι βασικότεροι έλεγχοι που χρησιμοποιούνται είναι οι έλεγχοι της μοναδιαίας ρίζας με τη βοήθεια του ελέγχου των Dickey - Fuller, οι έλεγχοι συνολοκλήρωσης, τα υποδείγματα διόρθωσης σφάλ-ματος, καθώς και οι έλεγχοι της αιτιότητας. Στα σημαντικότερα συμπεράσματα συγκαταλέγονται ότι οι αποδόσεις μετοχών τόσο στην Ελλάδα όσο και στις ΗΠΑ εξαρτώνται από μια σειρά μακρο-οικονομκών Διδακτορική Διατριβή: Μελπομένη - Σταυρούλα Δριτσάκη xix παραγόντων. Έτσι, οι αποδόσεις μετοχών εξαρτώνται από τις αλλαγές στον πληθωρισμό, αλλαγές στη βιομηχανική παραγωγή αλλά και στα επιτόκια των κυβερ-νητικών ομολόγων. Συγκεκριμένα υπάρχουν μακροχρόνιες σχέσεις τόσο μεταξύ των δεικτών των χρηματιστηρίων που εξετάζουμε, όσο και μεταξύ των δεικτών των χρηματιστηρίων και των βασικών μακρο-οικονομικών μεγεθών. Επίσης, εντοπίσαμε αιτιακές σχέσεις μεταξύ των χρηματιστηριακών δεικτών και μεταξύ των δεικτών του χρηματιστηρίου και της μακροοικονομίας. Τέλος, αποδείξαμε πως τα μακρο-οικονο-μικά μεγέθη των Η.Π.Α επηρεάζουν τα αντίστοιχα της Ελλάδος μέσω των χρηματι-στηρίων τους. Η συνεισφορά της διατριβής αυτής σε σχέση με προηγούμενες εμπειρικές μελέτες είναι πως με τη βοήθεια της μεθόδου της συνολοκλήρωσης καταφέραμε: • Να ανακαλύψουμε την ταυτόχρονη ύπαρξη υψηλής μεταβλητότητας στους γενικούς χρηματιστηριακούς δείκτες Η.Π.Α και Ελλάδος βραχυχρόνια, και την ερμηνευτική δύναμη της βιομηχανικής παραγωγής μακροχρόνια. • Να διαπιστώσουμε μία μακροχρόνια σχέση ισορροπίας μεταξύ των χρηματιστη-ριακών δεικτών και των μακρο-οικονομικών μεταβλητών. Επιπλέον, η εφαρμογή της μεθόδου αυτοπαλίνδρομου διανύσματος (VAR), συνέβαλε στη διαπίστωση • Μίας αμφίδρομης αλληλεπίδραση μεταξύ των γενικών χρηματιστηριακών δεικτών και των επιτοκίων των κυβερνητικών ομολόγων. • Την επίδραση των επιτοκίων των Η.Π.Α στα αντίστοιχα της Ελλάδος, αλλά και τη βιομηχανική παραγωγή, μέσω των γενικών χρηματιστηριακών δεικτών.