Συμβολή στην ασύμμετρη σύνθεση αμινοξέων και πεπτιδίων με την χρήση φυσικών αμινοξέων ως χειρόμορφων εκμαγείων

Abstract

The present thesis desrcibes the asymmetric synthesis of new non-proteinogenic amino acids and derivatives, suitable for use in the preparation of biologically interesting peptides, using natural amino acids as chiral templates. The results of the thesis are presented in three chapters. The first chapter refers to the asymmetric synthesis of N-alkylated amino acids and peptides, under mild and neutral conditions, through the application of the Mitsunobu reaction on N-tosyl-protected amino acids and peptides. The second chapter refers to the activation of N-tritylated amino acids as benzotriazolyl esters and fluorides and their application to the synthesis of optically pure amides, ethane-1,2-diamine derivatives, trifluoromethylketones and peptides. Finally the third chapter refers to the activation of N-tritylaspartic and N-tritylglutamic acid with DCC and their applications to the asymmetric synthesis of new non-proteinogenic amino acids (e.g. benzydryl-alanine derivatives) and biologically important peptides (e.g. TRH).

Το αντικείμενο της παρούσας διατριβής αφορά την ασύμμετρη σύνθεση νέων μη-πρωτεϊνικών αμινοξέων και παραγώγων τους, κατάλληλων για εισαγωγή σε βιολογικώς σημαντικά πεπτίδια, με την χρήση φυσικών αμινοξέων ως χειρόμορφων εκμαγείων. Τα αποτελέσματα της διατριβής συνοψίζονται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στην ασύμμετρη σύνθεση Ν-αλκυλιωμένων αμινοξέων και πεπτιδίων, κάτω από ήπιες και ουδέτερες συνθήκες, με εφαρμογή της αντίδρασης Mitsunobu σε Ν-τοζυλ-προστατευμένα αμινοξέα και πεπτίδια. Η δεύτερη ενότητα αφορά την ενεργοποίηση των Ν-τριτυλαμινοξέων ως βενζοτριαζολυλεστέρες και φθορίδια και εφαρμογές τους στην ασύμμετρη σύνθεση οπτικά καθαρών αμιδίων, διαμινών, τριφθορομεθυλοκετονών και πεπτιδίων. Τέλος, η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει την ενεργοποίηση του Ν-τριτυλ-ασπαραγινικού και Ν-τριτυλγλουταμινικού οξέος με DCC και εφαρμογές τους στην σύνθεση νέων μη-πρωτεϊνικών αμινοξέων (πχ. ανάλογα βενζυδρυλ-αλανίνης) και βιολογικώς σημαντικών πεπτιδίων, όπως η ορμόνη TRH.