Συμβολή στην προσωπογραφία της Κύπρου των Ρωμαϊκών χρόνων

Abstract

The purpose of this thesis is the registration of persons of Cypriot origin found in inscriptions, either hounourable or dedicated, in Cyprus during the Roman period that started in 58 B.C. when Cyprus was declared a Roman province. It also considers the relevant characteristics of these Cypriots' attributes and activities included in the inscriptions. The study includes six hundred and thirty - one entries from the inscriptions that to a large extent belong to the first and second centuries A.D. Some of the rest belong to the second half of the first century B.C. and to the third century A.D. The remaining inscriptions that cannot be dated precisely are in all probability products of the Imperial Period that occured during the first and second centuries A.D. The prosopography includes the following five categories of names a) comon Greek names; b) historical names from the history of Cyprus; c) historical names from other aspects of Greek history; d) names from Greek mythology; e) foreign names, mostly Roman, and a few Jewish. Particular importance is attached to historical names and especially to the cases where the bearers had been eminent citizenss with the title "Roman Citizen" or where they had fulfilled a special role in imperial worship. This demonstrates that, in commom with the rest of the Greek world, social ascent in the Roman Empire was associated closely with the strengthening of national and cultural consience. It is also clear that even Cypriots of low social origin could bear historical names. This is evident from the fact that such people are referred to without a patronymic name. Τhis is a phenomenon that also occurs elsewhere in the Greek world, for example in Macedonia. From the relatively small number of foreign names, mostly Roman ones, it can be deduced that the title, 'Roman Citizen' was given to fewer Cypriots than to other Greeks. Finally, the frequent references to persons without a patronymic name is as surprising as it is interesting.

Σκοπός της διατριβής είναι η καταγραφή των προσώπων κυπριακής καταγωγής που απαντούν σε επιγραφές (κυρίως τιμητικές ή αναθηματικές) της εποχής της Ρωμαιοκρατίας στην Κύπρο (η οποία ως γνωστόν αρχίζει με την επιβολή στη νήσο του καθεστώτος της Ρωμαϊκής επαρχίας το 58 π.Χ) με τα σχετικά προς τη δράση τους ή την ιδιότητα τους στοιχεία, τα οποία περιέχονται στις επιγραφές αυτές. Η διατριβή περιλαμβάνει 631 λήμματα από επιγραφές που ανήκουν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους στον πρώτο και δεύτερο αιώνα μ.χ. Πολύ λιγότερες είναι εκείνες που ανήκουν στο δεύτερο μισό του πρώτου αιώνα π.Χ. και στον 3ο αι. μ.Χ. Ένα σχετικά σημαντικό μέρος δεν μπορεί να χρονολογηθεί ακριβώς, με πολύ μεγάλη πιθανότητα όμως μπορεί να ενταχθεί στην αυτοκρατορική εποχή. (1ο ή 2ο αι. μ.Χ.). Η προσωπογραφία περιλαμβάνει τις εξής πέντε κατηγορίες ονομάτων: α) Κοινά Ελληνικά ονόματα, β) Ιστορικά ονόματα από την ιστορία της Κύπρου, γ) Ιστορικά ονόματα απο την υπόλοιπη Ελληνική ιστορία, δ) Ονόματα από την Ελληνική Μυθολογία και ε) Ξένα ονόματα (Ρωμαϊκά κυρίως) και λίγα Εβραϊκά. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στα ιστορικά ονόματα και μάλιστα στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες οι φορείς τους είναι επιφανείς πολίτες που έχουν και τον τίτλο του Ρωμαίου Πολίτη ή παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στην αυτοκρατορική λατρεία, γεγονός που δείχνει ότι, όπως και στον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο, η κοινωνική άνοδος στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία συνδυαζόταν με την ενίσχυση της εθνικής πολιτισμικής συνείδησης. Μια άλλη βασική διαπίστωση της διατριβής είναι ότι ιστορικά ονόματα μπορούν να φέρουν ακόμα και πρόσωπα χαμηλής κοινωνικής προελεύσεως (πράγμα που προκύπτει από το ότι δηλώνονται χωρίς πατρωνυμικό). Το φαινόμενο αυτό απαντά και στον υπόλοιπο Ελληνικό κόσμο (π.χ τη Μακεδονία). Όσον αφορά τα ξένα ονόματα, ο αριθμός τους είναι σχετικά ( και μάλιστα τα Ρωμαϊκά) πολύ περιορισμένος, πράγμα που επιτρέπει το συμπέρασμα ότι η απονομή του του Ρωμαϊκού πολίτη στην Κύπρο έγινε σε μικρή κλίμακα σε σύγκριση με τον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο.