Texts in distant contexts: the tale of apollonius of tyre and two late fourteenth-century variations, john gower’s confessio amantis and diegesis pollypathous apolloniou tou tyrou

Abstract

The Tale of Apollonius of Tyre was an extremely popular narrative during the Middle Ages and the Renaissance. It was repeatedly copied in its original Latin form and was translated and adapted numerous times in many European languages. The present thesis examines two of these adaptations, which were written in very distant environments towards the end of the fourteenth century: the English version in John Gower's Confessio Amantis and the Greek Diegesis Pollypathous Apolloniou tou Tyrou. The thesis explores the innovations that were inserted by each writer, by comparing the two texts with their immediate sources, and proceeds in examining the relationship between these innovations with the context of each adaptation. The story is the same in the two versions, but the text is quite different: the English variation is characteristic of courtly literature, and the author connects it to his own political and philosophical interests. The Greek version is heavily Christianized, and takes the form of a parable. The thesis expands the pre-existing research by comparing closely the two adaptations with their immediate sources, as well as with the ancient Latin text. Though previous studiescontain useful elements about the relationship of these texts with their respective sources, acloser comparison, which is a significant part of this study, aims at bringing out thedifferences between the adaptations, in order to examine how these texts have beeninfluenced by their contexts. This relationship between text and context is the mainfocus of this thesis: the backgrounds of the English and the Greek adaptations areavailable through historical sources on Gower and on Cyprus, but here they are seenin conjunction with the innovations that each adapter inserted in his text. The theoretical background of this approach lies in the concepts of New Historicism: the thesis examines the cultural and literary “currency” that is passed between the writer and his/her contemporaries (according to Stephen Greenblatt), or the “historicity” of the text (as Louis Montrose terms it).

Η Διήγηση Απολλωνίου του Τύρου ήταν ένα εξαιρετικά δημοφιλές αφήγημα κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης. Επανειλημμένα αντιγράφηκε στην αρχική Λατινική μορφή του, ενώ υπήρξε πλήθος μεταφράσεων και διασκευών σε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες. Η διατριβή εξετάζει δύο από αυτές τις διασκευές, που γράφτηκαν σε πολύ μακρινά περιβάλλοντα προς το τέλος του δέκατου τέταρτου αιώνα: την αγγλική εκδοχή του John Gower στο Confessio Amantis, και την ελληνική εκδοχή Διήγησις Πολλυπαθούς Απολλωνίου του Τύρου. Η διατριβή ερευνά τις καινοτομίες που εισήγαγε ο κάθε συγγραφέας, συγκρίνοντας τα δύο κείμενα με τις άμεσες πηγές τους, και προχωρεί στην διερεύνηση της σχέσης μεταξύ κειμένου και περιβάλλοντος. Η ιστορία είναι η ίδια και στις δύο εκδοχές, αλλά το κείμενο διαφέρει: η αγγλική εκδοχή είναι χαρακτηριστική της αυλικής λογοτεχνίας, ενώ ο συγγραφέας της την συνδέει με τα δικά του πολιτικά και φιλοσοφικά ενδιαφέροντα. Η ελληνική διασκευή είναι ιδιαίτερα εκχριστιανισμένη, και παίρνει τη μορφή παραβολής. Η διατριβή επεκτείνει την προϋπάρχουσα έρευνα συγκρίνοντας λεπτομερώς τις δύο διασκευές με τις άμεσες πηγές τους, καθώς και με το αρχαίο λατινικό κείμενο. Ενώ παλιότερες μελέτες περιέχουν χρήσιμα στοιχεία για την σχέση αυτών των κειμένων με τις αντίστοιχες πηγές τους, η πιο λεπτομερής σύγκριση που αποτελεί σημαντικό μέρος της παρούσας μελέτης στοχεύει στην ανάδειξη των διαφορών ανάμεσα στις διασκευές, με σκοπό να διερευνήσει την επιρροή του περιβάλλοντος πάνω στο κάθε κείμενο. Η σχέση κειμένου-περιβάλλοντος είναι στο επίκεντρο της διατριβής: τα περιβάλλοντα της αγγλικής και της ελληνικής διασκευής είναι διαθέσιμα στις ιστορικές πηγές που αφορούν τον Gower και την Κύπρο, αλλά εδώ συσχετίζονται με τις καινοτομίες που εισήγαγε ο κάθε συγγραφέας στην αφήγηση. Το θεωρητικό υπόβαθρο αυτής της προσέγγισης βρίσκεται στον Νέο Ιστορικισμό: η διατριβή εξετάζει το πολιτισμικό και λογοτεχνικό «νόμισμα» με το οποίο συναλλάσεται ο/η συγγραφέας με τους σύγχρονούς του αναγνώστες (σύμφωνα με τον Stephen Greenblatt), ή αλλιώς την «ιστορικότητα» του κειμένου (κατά την διατύπωση του Louis Montrose).