Ελληνοαλβανικές σχέσεις (1990-2010): οι διμερείς σχέσεις υπό το πρίσμα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία και του ζητήματος των Τσάμηδων

Abstract

The Greek-Albanian relations in the period 1990-2010 were tested and determined to a degree by the development of two separate issues: the Greek Minority in Albania and the issue of the Chams. The process of these two issues from 1990 and onwards, the requirements of both sides and the solutions given by the two involved countries are examined in this work. The effect exerted by Great Powers and International Organizations Law is also examined. At the same time, the politics of Albania after the fall of the communist regime in its attempt to become a member of the Western World and International Organizations, is explored. In this transitional period the Albanian nationalism was designated, which in the 1990’s affected the Greek-Albanian relations, because the attitude of the political leadership, both Greek and Albanian, was associated with the process of the Greek Minority Question and the Chams, respectively. Finally, it is briefly researched how the European economic crisis, after the year of 2008, could affect the bilateral relations of the two countries.The methodology used was: Definition of the problem, formulation of assumptions, collection and organization of information, checking of the assumptions and conclusions. The data for these two "sensitive" issues were sought by State Agencies (MFAs, presidencies, parliaments, cabinet meetings), Foundations (scientific, political, research centers etc.), news, people (primary and secondary interviews) and secondary sources (bibliography). These two issues, the Greek Minority in Albania and the issue of the Chams, regardless of the evolution and intensity they had in the period 1990-2002, can not disturb the good relations between Greece and Albania and the two countries move towards resolving them within the existing international rules and regulations. Finally, the rhetoric of the creation of "Greater Albania" has been replaced in the first decade of the 21st century with a policy of adaptation to European standards in compliance with international principles for resolving disputes of the neighbouring countries.

Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις της περιόδου 1990-2010 δοκιμάστηκαν και καθορίστηκαν σε έναν βαθμό από την εξέλιξη δύο επιμέρους θεμάτων: Της Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία και του Ζητήματος των Τσάμηδων. Η πορεία αυτών των δύο θεμάτων από το 1990 και μετά, τα αιτήματα των δύο πλευρών και οι λύσεις που δόθηκαν από τις δύο εμπλεκόμενες χώρες εξετάζονται στην παρούσα εργασία. Επίσης, εξετάζεται η επίδραση που άσκησαν ισχυρές δυνάμεις και οργανισμοί διεθνούς δικαίου. Παράλληλα διερευνάται η πολιτική της Αλβανίας μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην προσπάθειά της να καταστεί μέλος του Δυτικού Κόσμου και των διεθνών οργανισμών. Στην μεταβατική αυτή περίοδο αναδείχθηκε και ο αλβανικός εθνικισμός, που την δεκαετία του 1990 επέδρασε στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, γιατί η στάση της πολιτικής ηγεσίας, τόσο της ελληνικής όσο και της αλβανικής, συνδέθηκε με την πορεία της Ελληνικής Μειονότητας και του Ζητήματος των Τσάμηδων αντίστοιχα. Τέλος εξετάζεται συνοπτικά πώς η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση μετά το 2008 θα μπορούσε να επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις των δύο κρατών. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν: Καθορισμός του προβλήματος, διατύπωση υποθέσεων, συλλογή και οργάνωση των πληροφοριών, έλεγχος των υποθέσεων και εξαγωγή συμπερασμάτων. Τα στοιχεία για αυτά τα δύο «ευαίσθητα» θέματα αναζητήθηκαν από κρατικές υπηρεσίες (ΥΠΕΞ, Προεδρίες, Κοινοβούλια, Υπουργικά Συμβούλια), Ιδρύματα (επιστημονικά, πολιτικά, Ερευνητικά Κέντρα κ.λπ), ειδησιογραφία, πρόσωπα (πρωτογενείς και δευτερογενείς συνεντεύξεις) και δευτερογενείς πηγές (βιβλιογραφία). Τα δύο αυτά ζητήματα, η Ελληνική Μειονότητα και το Τσάμικο, ανεξάρτητα από την εξέλιξη και την ένταση που είχαν την περίοδο 1990-2002, δεν μπορούν να διαταράξουν τις καλές σχέσεις της Ελλάδας -Αλβανίας και οι δύο χώρες κινούνται στην κατεύθυνση επίλυσής τους εντός των υφιστάμενων διεθνών κανόνων και ρυθμίσεων. Τέλος η ρητορική της δημιουργίας της «Μεγάλης Αλβανίας» έχει αντικατασταθεί την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα με μια πολιτική προσαρμογής στα ευρωπαϊκά δεδομένα με την τήρηση των διεθνών αρχών για την επίλυση των διαφορών με τις γειτονικές χώρες.