Ensembles and magmas: A castoriadian reading of the detective tales of Edgar Allan Poe and Jorge Luis Borges

Abstract

My dissertation attempts a re-reading of the detective tale, in its prototypical, post-Romantic form, as created by Edgar Allan Poe in the 1840s, as well as in its metaphysical, postmodern restaging in Jorge Luis Borges’s work, in the 1940s, through the prism of the logic of ensembles and magmas, as defined by the philosopher Cornelius Castoriadis. More specifically, drawing on Castoriadis’s twentieth-century critical reassessment of the philosophical and scientific delineations of Western modernity, my thesis investigates the ontological weight of the reasoner’s attempt to rationally explain the world, by turning its components into elements of a set (that is, by identifying the properties that define a class, through the principles of identity, of non-contradiction, of the excluded term, etc), as well as the aporia triggered by the failure of the decoder to classify aspects of being governed by a non-determinable, magmatic logic. Through an interdisciplinary reading, I undertake a re-location of the aforementioned tales within the ongoing rupture brought about by the rationalization of thought, in order to demonstrate that these detective stories of the past could help us see that now, more than ever, we need to bridge the gap between science and philosophy, in an attempt to elucidate our need for explanation.

Η διατριβή αυτή επιχειρεί μία επανεξέταση της αστυνομικής τριλογίας του 19ου αιώνα, του Edgar Allan Poe, καθώς και των αντι-αστυνομικών ιστοριών του 20ου αιώνα, του Jorge Luis Borges, μέσα από το πρίσμα της λογικής των συνόλων και των μαγμάτων, όπως αυτή προσδιορίζεται από το φιλόσοφο Κορνήλιο Καστοριάδη. Πιο συγκεκριμένα, βασισμένη στην Καστοριαδική κριτική του δυτικού, φιλοσοφικού και επιστημονικού μοντερνισμού, η διατριβή διερευνά την οντολογική βαρύτητα της απόπειρας του ανθρώπου-ερευνητή να εξηγήσει ορθολογικά τον κόσμο κατηγοριοποιώντας τον, με βάση τη λογική των συνόλων (αρχή της ταυτότητας, της μη-αντίφασης, του αποκλειόμενου τρίτου, κτλ.), καθώς και την απορία που γεννάται από την αδυναμία του ερευνητή να ταξινομήσει πτυχές του είναι που διέπονται από μία μη-αναλυόμενη, μαγματική λογική. Μέσα από μια διεπιστημονική ανάγνωση, χαρτογραφείται ο τρόπος που τα κείμενα των E. A. Poe και J. L. Borges αντικατοπτρίζουν τα ερωτήματα της ανθρώπινης σκέψης από το Διαφωτισμό μέχρι σήμερα, καταδεικνύοντας την αναγκαιότητα γεφύρωσης του χάσματος ανάμεσα στη φιλοσοφία και την επιστήμη.